အီကွေဒေါခမ်းထီ

အီကွေဒေါခမ်းထီ (အိန်းကလေတ်: Ecuador) ယို တရာꩻဝင်ႏအမိဉ်ꩻအနေႏ အဝ်ႏဟဲ့ꩻဖန်ခါ အီကွေဒေါ ခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ (Republic of Ecuador) (သပေင် : República del Ecuador) တဲင် အဝ်ႏဒျာႏ အမေႏရိကတွိုက်နဝ် အခဝ်တွို့ꩻထင်ꩻကို နမ်းခြောင်ꩻတင် ဒီမိုကရဲတ်တိစ် ခမ်းနမ်းဗွေႏ ခမ်းတခမ်းဒျာႏသွူ။ ဖဲ့ꩻထင်ꩻဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ကိုလံဗီယာခမ်းထီ၊ ဖဲ့ꩻကွဉ်ႏတောမ်ႏဖဲ့ꩻနဝ်ဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ပီရူးခမ်းထီ၊ ဖဲ့ꩻတွို့ꩻဖဲ့ꩻနဝ်ꩻ ပစိဖိတ် သမုဒ္ဒရာႏ ဖုံႏ အဝ်ႏခူရောင်ꩻခါꩻနဝ်ꩻသွူ။ ပစိတ်ဖိတ်သမုဒ္ဒရာႏကို ကအဝ်ႏဒါႏ ပါလာပါဂိုးကြွန်လဲ့ အဝ်ႏပါသော့ꩻ အီကွေဒေါခမ်းကိုတဲင် တောမ်ႏခမ်းထီဟံႏနယ်ႏ ဟံႏကောင်တန်နဝ်ꩻ ဗွော့ꩻညာꩻအဝ်ႏခါႏလွေꩻ ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ (မဲင်ႏ ၆၂၀)ရပ်နဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီဟံႏနယ်ႏ ဧရိယာႏအအဲဉ်ႏအလုဲင်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏစတုရန်းမဲင်ႏ ၁၀၉,၄၈၄ မဲင်ႏ (၂၈၃,၅၆၁ စတုရန်းကီလိုမီတာ) သွူ။ ၂၀၂၃ ဗာႏ စာႏရင်ꩻအလꩻ ခမ်းကိုလိုꩻဖြာꩻခြွောန်းအဝ်ႏ (၁၇ သန်း) လွိုတဲင် နဝ်ꩻအကို (၈၆ %)နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကိုꩻကွဲႏယွုမ်းအံႏ ခရိယာန်ႏဘာႏသာႏသား နဝ်ꩻသွူ။ ခမ်းထီဝေင်ꩻတန် တောမ်ႏ အတန်သွတ်ꩻဝေင်ꩻနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဝေင်ꩻကီတိုသွူ။

အီကွေဒေါ ခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ Republic of Ecuador República del Ecuador  (သပေင်)
အလံႏတောႏ အမိတ်မုဲင်
ဆောင်ႏအွံ:  Dios, patria y libertad  (သပေင်) Pro Deo, Patria et Libertate (Latin) "God, homeland and freedom"
ခမ်းထီငဝ်းသꩻချင်ꩻ: Salve, Oh Patria  (သပေင်) (အိန်းကလေတ်: "Hail, Oh Fatherland")
အီကွေဒေါခမ်းထီအဝ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်း  (အချို)
ဝေင်ꩻတန်	ဝေင်ꩻကီတို 00°13′12″S 78°30′43″W
အတန်သွတ်ꩻဝေင်ꩻ	Guayaquil
ရွုမ်ꩻသွုံꩻ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ	သပေင်
အွဉ်ႏရေꩻ ဒေႏသခံႏဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ	Kichwa (Quechua), Shuar and others "are in official use for indigenous peoples"
လိုꩻခွိုꩻ (၂၀၂၂)	77.5% en:Mestizo (ခွိုꩻရော်ꩻ လိုꩻဗွာခွိုꩻ & ဒေႏသခံႏခမ်းရင်ꩻသားခွိုꩻ ) 7.7% en:Montubio 7.7% ဒေႏသခံႏခမ်းရင်ꩻသားလိုꩻမျိုꩻ 4.8% လိုꩻဖြေင်းခွိုꩻ 2.2% လိုꩻဗွာခွိုꩻ 0.1% အလင်
ကိုꩻကွဲႏ	86.7% ခရိယာန်ႏဘာႏသာႏ —68.8% ရိုမန်ကဲစ်တိုးလိစ်ခရိယာန်ႏ —16.8% ပရိုတဲစ်သတိစ်ခရိယာန်ႏ —1.1% ခရိယာန်ႏအလင် 12.9% ဘာႏသာႏအဝ်ႏတဝ်းသား 0.4% အလင်
Demonym	အီကွေဒေါခမ်းသား
အစိုႏရ	Unitary presidential republic
• ခမ်းနမ်းဗွေႏ	en:Daniel Noboa
• ဒု ခမ်းနမ်းဗွေႏ	en:Verónica Abad Rojas
ထေဥပဒေႏလွတ်တောႏ	စွိုးခွိုꩻလွတ်တောႏ
လွစ်တခြင်ရေꩻ
• ကေႏညာႏ	၁၈၀၉ ဩဂဲစ် ၁၀
• လꩻသပေင်ထျꩻ	၁၈၂၂ မေ ၂၄
•  ဂရန် ကိုလံဗီယာ	၁၈၃၀ မေ ၁၃
• သပေင် အွဉ်ႏတီႏ(အသိမှတ်ပျု)ဖေႏ	၁၈၄၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆
• လိစ်ဗရယ် တောႏလန်ႏရေꩻ	၁၈၉၅ ဇွန် ၅
• အခေႏခံႏဥပဒေႏယိုခါ	၂၀၀၈ သဲတ်တိဉ်ဗာ ၂၈
ဧရိယာႏ
• ခြွဉ်း	၂၈၃,၅၆၁ km2 (၁၀၉,၄၈၄ sq mi) (အရန်း: ၇၃)
• ထီနမ်း (%)	5
လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း
• ၂၀၂၃ အရမ်ꩻ	17,483,326
• ၂၀၂၂ မွူးကွို့ꩻနာꩻစာႏရင်ꩻ	16,938,986 (အရန်း - ၇၃)
•  တချ	၆၉/km2 (၁၇၈.၇/sq mi) (အရန်း - ၁၄၈)
GDP (PPP)	၂၀၂၃ အရမ်ꩻ
• ခြွဉ်း	$242.579 ဗီလီယံ (အရန်း - ၆၈)
• Per capita	$13,285 (အရန်း - ၁၀၉)
GDP (nominal)	၂၀၂၃ အရမ်ꩻ
• ခြွဉ်း	$118.686 ဗီလီယံ (အရန်း - ၆၃)
• Per capita	$6,500 (အရန်း - ၉၅)
Gini (၂၀၂၂)	45.5 ထာႏဝ
HDI (၂၀၂၁)	0.740 ထို · ၉၅
ရွဉ်ဗီႏ	အမေႏရိကန်ႏဒေါ်လာb (USD)
အခိင်ႏအွိုင်ꩻ	ECT / GALT (UTC−5 / −6)
မွူးနီꩻစွယ်ꩻပွုံႏစံႏ	နီꩻ/လာ/နေင်ႏ
ဝါးကာꩻစနိစ်	ထွေ
ဖိုန်းကိုဒ်အမုဲင်	+593
Internet TLD	.ec
Including en:Galápagos Islands. Sucre until 2000, replaced by the US$ and en:Ecuadorian centavo coins.

သမဲင်ꩻ

Pre-Inca era

A Venus (2,300-2,000 BCE) of the Valdivia culture (from Santa Elena Province) displayed in the National Archaeological Museum of Florence.

Figure of the Jama Coaque culture (300 BCE-800 CE) (from Manabí Province). Walters Art Museum.

Ruins of Ingapirca, was an outpost and supplier for the Incan troops, and also was a coricancha, a place of worship to the Sun (Inti), the main god

ဟံႏပထဝီႏ

Ecuadorian topography

Historically famous Cotopaxi Volcano

Napo Wildlife Center in the Yasuní National Park

ခမ်းထီရေꩻ တောမ်ႏ အစိုႏရ

Palacio de Carondelet, seat of the President of Ecuador

စဲ့ꩻရေꩻ

Ecuadorian Air Force (FAE)

စီꩻပွာꩻရေꩻ

Puerto de Santa Ana in Guayaquil, real estate center for the upper class

Cuenca, a UNESCO World Heritage city

EXA's first satellite, NEE-01 Pegasus