တောင်ꩻခေတ်

တောင်ꩻခေတ် (အိန်းကလေက်: Bronze Age) တောင်ꩻစိုး ကရိုꩻနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ အလုဲင်းတဗာႏ စနစ်တကျ ကအဝ်ႏထူႏသုင်ꩻဒါႏ တောင်ꩻတနျာႏ၊ ပသီႏအဗွာကပါဒါႏ သတ္တုဖုံႏ အခိန်ႏကာႏလကျာꩻဒျာႏသွူ။ ဗေဗီလုံခမ်း တောင်ꩻခေတ်နဝ်ꩻ အွောန်ႏထွော့ခါꩻ ခလားခရစ်ကပေါ်ႏ နေင်ႏ ၂၅၀၀ တောမ်ႏ ၃၅၀၀ အခါႏ အခိန်ႏကာႏလကျာꩻသွူ။ ကမ္ဘာႏတသာကထွာဒါႏ အမေႏရိကန်ႏခမ်းဖုံႏ၊ ပီရူးခမ်းကိုဖုံႏနဝ်ꩻ အွောန်ႏထွော့ခါꩻ နေင်ႏ ၅၀၀ တောမ်ႏ ၁၀၀၀ အခါႏသွူ။ ဥရောပတွိုက်ကိုနဝ်ꩻတဲ့ အွောန်ႏထွော့ခါꩻ ခလားခရစ်ကပေါ်ႏ နေင်ႏ ၂၅၀၀ တောမ်ႏ ၁၉၀၀ အခါႏနဝ်ꩻသွူ။ ခိန်ႏခါႏကာႏလနဝ်ꩻခါ ထူႏသွူ တောင်ꩻတနျာႏတောမ်ႏ ပသီႏအဗွာ သတ္တုရွိုင်ꩻဖုံႏတဲင် ဒွိုႏစပ်ရော်ꩻထန်ႏလလွဉ် တောင်ꩻတသီးသတ္တုစပ်တဲင် ဖန်ဆင်ꩻလွေꩻသမ်းယင်း လိုꩻအသုင်ꩻအဆောင်ႏတခြိုꩻဖုံႏ၊ အနုပညာႏတခြိုꩻဖုံႏသွူ။ တောင်ꩻခေတ်နဝ်ꩻ လိုꩻဖုံႏ အဝ်ႏလွူးဒါႏရောင်လဲဉ်း သေမီꩻဖုံႏသွူ။

One of the Alaca Höyük bronze standards from a pre-Hittite tomb dating to the third millennium BC, from the Museum of Anatolian Civilizations, Ankara

အခန်ꩻအနာꩻကို ကအဝ်ႏသုင်ꩻဒါႏ နꩻတောင်ꩻတမျိုꩻ၊ ပလိုဂရက်ကဲက်၊ ပဉ်တစ် 1500–1300 BC၊

တောင်ꩻတနျာႏတောမ်ႏ ပသီႏအဗွာ သတ္တုရွိုင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏဆေ့ꩻခြေားငါႏနဝ်ꩻသွူ။ ခလားကတွိုႏ ဗီသီ ၃၀၀၀ နေင်ႏနဝ်ꩻ အာသျအခဝ်တွို့ꩻကို ထီႏမော့ꩻဗာႏတဝ်း ပသီႏအဗွာ ကစပ်ခါꩻဒါႏ တောင်ꩻတသီႏဖုံႏသွူ။ တောင်ꩻခေတ်ယိုနဝ်ꩻ ခေတ်သိုမ်ခေတ်ကို ထွာခေတ်ထာႏဝနုဲင်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏရမ်ꩻယူႏလွ့ခါꩻသွူ။ ခင်ႏလမ်းယဟန်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလုံးခေတ် ပြောင်ꩻလုဲင်ႏလွေꩻ တောင်ꩻခေတ်လဲ့ အာဖရိကတွိုက်ကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏလုံးခေတ် ပြောင်ꩻစွဉ်ႏလွေꩻဒျာႏ ပသီႏခေတ်သွူ။ ခင်ႏလမ်းယဟန်ႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏလုံးခေတ် ပြောင်ꩻလွေꩻ တောင်ꩻတနျာႏခေတ်၊ အဝ်ႏတောင်ꩻတနျာႏ ပြောင်ꩻလွေꩻယင်း တောင်ꩻတသီႏလဲ့ အဝ်ႏနေနေသွူ။