ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလန်ႏ
ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏ (မန်း: ရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်) (အဲင်းကလေတ်: Maudgalyayana) နဝ်ꩻ ဘုရာꩻတပဲ့ꩻအကိုယို ထွာတံꩻခိုꩻအတန်သွတ်ꩻ တပဲ့ꩻသာဝက ရဟန္တာႏတပါꩻနောဝ်ꩻသွူ။ တံꩻခိုꩻအကို ပေါႏလွိုသွူ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ ဂေါတမနီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻနောဝ်ꩻ ဝွေꩻဗွေႏထွာအတန်သွတ်ꩻတဲင် လꩻစွဉ်ႏ အဂ္ဂဣဒ္ဓိမန္တဘွဲ့နောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏနောဝ်ꩻ ထွာစောဝ်းမျတ်နီဗွေႏဘုရာꩻ စူစေႏရံႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏနောဝ်ꩻ ရာႏဇဂြိုလ်ႏခမ်း၊ ဒုံကောလိတကို ကအဝ်ႏအုံဒါႏ ဗြဟ္မဏမဟာသာလပုဏ္ဏာꩻခွိုꩻ ဖြားဒုံ ဒုံကောလိတတောမ်ႏ မောဂ္ဂလိပုဏ္ဏာꩻမူႏသီး ပိုရတနာႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။
| ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏ | |
|---|---|
| ဘာႏသာႏ | ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ |
| ဘာႏသာႏစွုမ်ꩻစွိုꩻ | ကားကအဝ်ႏ |
| ဓမ္မမိဉ်ꩻ | (Mahā) Moggallāna Thera, Maudgalyāyana Sthavira |
| ပုဂ္ဂိုလ်ႏရေꩻရာႏ | |
| လွူးဖွာꩻ | ခုနေင်ႏသေတဝ်း ဒုံကောလိတ, မဂဒခမ်း (ယိုခါ ထွာအေင်ဒိယခမ်းထီကို ဗီဟာခမ်းနယ်ႏ) |
| လွဉ်ႏ(သီမား) | ဗွေႏဖရာꩻဗုဒ္ဓ ခလားကလွဉ်ႏကကူꩻပရိနိဗ္ဗာန်ႏခိန်ႏ Kālasilā ထမ်း, မဂဒခမ်း |
| မွိုးဖာဗွေႏ(ဖုံႏ) | မွိုးဗွေႏ: Moggalī, ဖါဗွေႏ: |
| ထူႏတာႏဝွန်ႏ | |
| ဂုဏ်ႏဒြပ် | ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻဂေါတမ စူစေႏရံႏ, Foremost disciple, left hand side chief disciple of Sakyamuni Buddha; second chief disciple of Sakyamuni Buddha |
| ဘာႏသာႏရေꩻရာႏ | |
| ဆရာႏ(ဖုံႏ) | ဖရာꩻဂေါတမဗုဒ္ဓ |
| ဘာႏသာႏပြန်ႏချက်ဖုံႏ Maudgalyayana | |
|---|---|
| ပါဠိ | Moggallāna Thera |
| သင်္သကရိုက် | Maudgalyāyana Sthavira |
| မန်း | ရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန် (IPA: [ʃɪ̀ɴməhàmaʊʔɡəlàɴ]) |
| ခယ်ႏ | 目連/摩诃目犍乾连 (Pinyin: Mùlián/Mohemujianqian) |
| ဂျပန် | 目犍連 (rōmaji: Mokuren/Mokkenren) |
| ခမာ | ព្រះមោគ្គលាន |
| ကိုးရီးယား | 摩訶目犍連/目連 (RR: Mongryŏn/Mokkŏllyŏn) |
| မွန်ဂို | Molun Toyin |
| သီဟိုဠ် | මහා මොග්ගල්ලාන මහ රහතන් වහන්සේ |
| တိဗဲတ် | མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་ (Mo'u 'gal gy i bu chen po) |
| တမီး | முகிலண்ணர் |
| ထုဲင်ꩻ | พระโมคคัลลานะ |
| ဗီယက်နမ် | Mục-kiền-liên |
| ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏဝေါဟာရဖုံႏ | |
ဗွေႏဘုရာꩻဗျာႏဒိတ်တောႏ
မွဉ်းဖျင်အွိုးမွိုးနန်းစခါ တသင်္ချေႏပုဲင်ကမ္ဘာႏတသဲဉ်လွိုအတွင်ꩻကာႏလ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ အနောမဒဿီပွင်ꩻခိန်ႏ သရဒတောမ်ႏ သီရိဝဍ္ဎနနောဝ်ꩻ သွꩻပေႏဟောဝ်မွေးစွဉ်ႏတဝင်ꩻနောဝ်ꩻသွူ။ သရဒနောဝ်ꩻ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏအလောင်ꩻအလျာႏတွမ်ႏ သီရိဝဍ္ဎနနောဝ်ꩻ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏအလောင်ꩻအလျာႏနဝ်ꩻသွူ။
သရဒရသေ့ꩻနဝ်ꩻ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻအနောမဒဿီဗျာႏဒိတ်ဖေႏ သဗ္ဗညုတ ဂေါတမနီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻမီႏပွင်ꩻနဝ်ꩻ အီႏထွာစူထွေရံႏတဲင် ဝွေꩻလဲ့ မဲဉ်ဖေႏလꩻနုဲင်းနုဲင်းငါႏအသွꩻဟဝ် သီရိဝဍ္ဎနတဲင် လွေꩻဒေါ့ꩻဖေႏကျံဉာဏ်ႏခန်းအသွꩻ သီရိဝဍ္ဎန အွဉ်ႏကွီႏနုဲင်းနုဲင်းခန်းဗျာႏဒိတ် စူစေႏရံႏနောဝ်ꩻသွူ။ သီရိဝဍ္ဎနတဲ့ ကပ်လူႏရိုႏရိုႏသေႏသေႏထွူ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻတောမ်ႏ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီး သင်္ကန်ꩻတိစီဝရိတ်တဲင် "ဩဗွေႏ ခွေသွဉ်းသွꩻရသေ့ꩻ သရဒနဝ်ꩻ မဲဉ်ထွာငါႏ ဘုရာꩻဂေါတမစူထွေရံႏအဂ္ဂသာဝကတဲ့ဩ။ ခွေသွဉ်းတဲ့ ကမာꩻဗာႏဒါႏ ကုသိုလ်ႏကောင်းမုယိုခါနောဝ်ꩻ မဲဉ်ထွာငါႏ ဘုရာꩻဂေါတမစူစေႏရံႏသနယ်ဗွေႏဪ။" လျောက်လဝ်းခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ အနောမဒဿီႏလဲ့ မွေးလဲဉ်းသွူ တကာႏတဲ့ ဘုရာꩻဂေါတမမီႏပွင်ꩻနောဝ်ꩻ အီႏသဲင်ꩻထွာ မဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏ စူစေႏရံႏအဂ္ဂသာဝကကွေး ဗျာႏဒိတ်ဖေႏခန်းနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။[၁]
ပေႏခိန်ႏ
မွဉ်းဖျင်ပေႏပေႏခိန်ႏနောဝ်ꩻ တောမ်ႏသွꩻပေႏ ဥပတိဿပုဏ္ဏာꩻခွိုꩻတဖြာꩻ လွေꩻထွားပွဲꩻသဘင်ႏကောင်နာတဲင် လꩻသတိꩻသံႏဝွေႏဂတွော့ꩻ မဲဉ်အားထုတ်ကံကျင်ꩻ မဲဉ်လွစ်ထန်ႏငါႏ ဘဝသံႏသရာႏဝဋ်ဒုက္ခကိုအကျောင်ꩻ တွိုင်ႏပင်ႏချာငါလွဝင်ꩻ သဘောကထွိုင်ႏပီတဲင် နက်လွေꩻခန်း ရာႏဇဂြိုဟ်ႏခမ်း သိဉ္စည်းပရိဗိုဇ်ႏထျꩻ လွေꩻအားထုတ်ကံꩻကျင်ꩻခန်းတရာꩻနဝ်ꩻသွူ။
လွေꩻအုံဆယ်ꩻကပ်ထုမ်ႏတရာꩻပရိဗိုဇ်ႏထျꩻ အခိန်ႏလဲင်ꩻကျာႏညဆွာꩻသွူတဲ့ တရာꩻအစဲစ်မဲဉ်ႏ သံးတမော့ꩻနွောင်ꩻတောဝ်းတဲင် သွꩻပေႏဝင်ꩻနီ တွိုင်ႏပင်ႏယင်းလွဝင်ꩻ ဝွေꩻဗွေႏသီးနီပါꩻကို တပါꩻပါꩻမီႏမော့ꩻ တရာꩻထူꩻတရာꩻမျတ်တဲ့ ဖေႏသေပါဗာႏလွဝင်ꩻအကျောင်ꩻ အံႏခါꩻကတိꩻနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် လယ်ႏထုမ်ႏခန်းဒျာႏတရာꩻ တပါꩻတထွောင်းထွောင်းနဝ်ꩻသွူ။
အတွင်ꩻနဝ်ꩻကာႏလ သဗ္ဗညုတ ဂေါတမစဝ်းမျတ်နီဗွေႏဘုရာꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏအုံသတင်ꩻသွုံꩻ ဝေဠုဝန်ႏကျောင်ꩻတောႏကိုနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် အသွꩻတဖြာꩻ ဥပတိဿပရိဗိုဇ်ႏနဝ်ꩻ လွေꩻခွဲကျုံႏတောမ်ႏ ပဉ္စဝဂ္ဂီႏငတ်ꩻပါꩻကိုအပေႏသွတ်ꩻတပါꩻကထွာဒါႏ အဿဇိမထေရ်ႏတဲင် နာႏဗာႏနီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻတရာꩻတောႏ အဿဇိမထေရ်ႏထျꩻတွော့ꩻ ဝွေꩻဗွေႏနဝ်ꩻတယ်ႏလꩻရီးစွဉ်ႏ သောတာပတ္တိဖိုလ်ႏနဝ်ꩻသွူ။
တယ်ႏလꩻသောတာပတ္တိဖိုလ်ႏခန်ꩻ
မွဉ်းဖျင်အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင်တွော့ꩻ ဥပတိဿပလဲ့ ယူႏလꩻချာ ကအွဉ်ႏခါꩻဒါႏကတိꩻသစ္စာႏတဲင် ဝွေꩻဗွေႏကနာႏကဟွုန်ဗာႏအတွိုင်ꩻ သဲင်ꩻဟော်ꩻနယ်ဖေႏယင်း အသွꩻ"ယေဓမ္မာ ဟေတုပ္ပဘဝါ"တရာꩻတောႏတဲင် တရာꩻတောႏတိန်ႏသွတ်ꩻနဝ်ꩻ အသွꩻ ကောလိတပရိဗိုဇ်ႏတဲ့ တယ်ႏလꩻစွဉ်ႏ သောတာပတ္တိဖိုလ်ႏနဝ်ꩻသွူ။
ထွာလꩻရဟန္တာႏခန်ꩻ
မွဉ်းဖျင်ကောလိတတိန်ႏလꩻထွူတရာꩻထူꩻတဲင် ဝွေꩻဗွေႏသီးနီပါꩻနဝ်ꩻ ကျွꩻလွေꩻခန်း ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻထျꩻနဝ်ꩻသွူ။ တိန်ႏဟွိုန်ဗာႏ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ တရာꩻတောႏတဲင် မဟာႏသက္ကရာဇ် ၁၀၃ဗာႏနေင်ႏ၊ ဒဲဉ်သံဆန်ꩻနွိုတ်ꩻနီꩻနဝ်ꩻ ထွာလꩻစွဉ်ႏရဟန္တာႏနဝ်ꩻသွူ။ တိန်ႏထွာလꩻ ရဟန္တာႏအနီꩻနဝ်ꩻတဲင် ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻဖန်ဟဲ့ꩻဖေႏအမဉ်ꩻ မဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏတွော့ꩻ ချီႏမျောက်ဖေႏ စူစေႏရံႏ ဒုတိယအဂ္ဂသာဝကအရာႏနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻထွူ တံꩻခိုꩻသံးတန်ငါႏတဲင် ချီႏမျောက်ဖေႏယင်း အဂ္ဂဣဒ္ဓိမန္တဘွဲ့နဝ်ꩻသွူ။
ကူꩻပရိနိဗ္ဗာန်ႏခန်ꩻ
မွဉ်းဖျင်ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏနဝ်ꩻ ဝတ်ပျုဖေႏ နီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ နေင်ႏပေါင်ꩻတိန်ႏအာ အလာပေါင်ꩻတိန်ႏညပသာႏတဲင် အခိန်ႏဖြော်ချာဝွဋ်လဲ့တွိုႏတွော့ꩻ စွန်တခွန်ငတ်ꩻရျာꩻတွဲႏဟုမ် သိဂိလိကောင်ဖင်ႏတဲင် ကူꩻထိုꩻဗာႏခန်း ပရိနိဗ္ဗာန်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏ ဓာတ်တောႏနဝ်ꩻ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻနမ်းကိုယ်ႏတောႏတဲင်ႏအွဉ်ငါတဲင် တယ်ႏဖေႏစေႏတီႏ ဝေဠုဝွန်ႏကျောင်ꩻတောႏ မုခ်ဦးငွါနဝ်ꩻသွူ။
ခွန်ဟော်ခံꩻသီးထိန်ꩻသိမ်ꩻသာႏသနာႏပုင်ႏ
မွဉ်းဖျင်ဆုဲင်ꩻတဲင် သီရိဓမ္မာႏသောကခွန်ဟော်ခံꩻနဝ်ꩻ ထေချာယင်း ဗွေႏမောဂ္ဂလာန်ႏဓာတ်တောႏတဲင် သဲင်ꩻတယ်ႏပူႏဇောႏချာယင်း စေႏတီႏတောႏ အဝန္တိတိုင်း ဥဇ္ဇေနီခမ်းထျꩻ ဝေဒိဿသကောင်လောင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဝေဒိဿသကောင်လောင်းနဝ်ꩻ သီရိဓမ္မာႏသောကခွန်ဟော်ခံꩻတယ်ႏလူႏခါꩻစေႏတီႏသွံဆူႏတဲင် တဆူႏနဝ်ꩻ ဌာႏပနာႏသော့ꩻ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏ ဓာတ်တောႏနဝ်ꩻသွူ။
တွိုႏ ၁၉ရျာꩻစုရပ် စေႏတီႏနဝ်ꩻဖုံႏသံးပြင်ꩻထိုꩻတဲင် ဝင်ꩻထေချာယင်းတွော့ꩻ ပင်ꩻသဲင်ꩻထိုꩻခန်း ပြတိုက်အွိုး အဲင်ဂလန်ခမ်းထီကိုနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏနဝ်ꩻထွူ အေင်ဒိယမဟာဗောဓိအစွိုꩻအွဉ်ငါတဲင် ပင်ꩻသဲင်ꩻဌာႏပနာႏချာယင်း ဝေဒိဿ(ယိုခါ သန်ဆီ)ကောင်လောင်း စေႏတီႏတောႏကိုနဝ်ꩻသွူ။ ခါးလားကဌာႏပနာႏ ဓာတ်တောႏနဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ မျန်မာခမ်းထီအစိုႏရသီး ပင်ꩻသဲင်ꩻ မျန်မာခမ်းထီကို တဝေင်ꩻနွို့တဝေင်ထန်ႏ၊ တဒုံနွို့တဒုံထန်ႏတဲင် အွဉ်ဝင်ꩻပူႏဇောႏလွနဝ်ꩻသွူ။ ၁၉၅၂ဗာႏနေင်ႏနဝ်ꩻ ဝင်ꩻမာꩻယင်း ပွဲꩻဌာႏပနာႏဓာတ်တောႏ အေင်ဒိယခမ်းထီကိုတဲင် ကွိုန်ꩻမွေးစွဉ်ႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကမာꩻပွဲꩻနဝ်ꩻခိန်ႏ မျန်မာခမ်းထီဝွန်ႏတန်ချုပ် ဦးနုတောမ်ႏ ဗုဒ္ဓဝါဒီသားဖုံႏတဲ့ ထင်ႏလွေꩻနေနေနဝ်ꩻသွူ။[၂]
အံႏဖြာႏခရာႏတံꩻခိုꩻဖုံႏ
မွဉ်းဖျင်ဘုရာꩻစွုမ်ႏဆူႏစွုမ်ႏဆူႏ မီႏပွင်ꩻလွဉ်သွူ လိုꩻအခမ်းနဝ်ꩻ အဂ္ဂသာ၀က တစွုံႏတစွုံႏစီႏ အဝ်ႏပါသေႏသေႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကပွင်ꩻရီးလဲဉ်းဒါႏ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻသီး အတပဲ့ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ပုဂ္ဂိုလ်ႏတမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻခိꩻ တသေထွꩻနွောင်ꩻတဝ်းဒွုမ် ကွဲတဲင်တွော့ꩻ နီသွဉ်းသီး ကအဝ်ႏကိုꩻကွယ်ႏဒါႏ သဗ္ဗညုတ ဂေါတမ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻတပဲ့ꩻ အဂ္ဂသာ၀ကဖုံႏနဝ်ꩻ မွူးတွမ်ႏလာပမာႏ တင်ႏတယ်ႏမွေးငါႏထာꩻသွူ။
ဝွေꩻဗွေႏသီးနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဓမ္မရာႏစာႏ(တရာꩻအဗွေႏ) ကထွာဒါႏ နီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ စူထွေရံႏ ဓမ္မသေနာပတိ တွမ်ႏ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ စူစေႏရံႏ ဓမ္မပုရောဟိတ ပုဂ္ဂိုလ်ႏမျတ် နီပါꩻဖုံႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ စူထွေရံႏ ဓမ္မသေနာပတိနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏဒျာႏတဲင် စူစေႏရံႏ ဓမ္မပုရောဟိတနဝ်ꩻ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။
ကအဝ်ႏရံႏခူဒါႏ ကောင်တန်မျင်ꩻမိုရ်ႏပမာႏ နီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻအသောင် စူထွေရံႏ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏနဝ်ꩻ ပီနုဲင်း လာမဲင်းပမာႏ ခွꩻရျူႏလေလင်းနေးစွဉ်ႏဒျာႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ပီနုဲင်းနဝ်ꩻနေနေ နီဗွေႏစဝ်းမျတ်ဘုရာꩻ စူစေႏရံႏ ကထွာဒါႏ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလန်ႏနဝ်ꩻလဲ့ မွူးရောင်ႏပမာႏ လေလင်းတဆဝ်မွေးစွဉ်ႏထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ လောကအရေꩻတာႏ ကကျိုꩻဆောင်ႏဒါႏခိန်ႏ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏနဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုး သွုံꩻနေးတောမ်ႏ ခန္တီႏမေတ္တာႏအာႏတွော့ꩻ ခွꩻခွꩻရျူႏရျူႏ ကျိုꩻဆောင်ႏဒျာႏတဲင် တဲက်တွိုင်ꩻနေးဗာႏ နုဲင်းလာရောင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလန်ႏနဝ်ꩻ တွမ်ႏ သမာႏဓိ၊ ပညာႏအာႏ တန်တန်အာအာတဲင် ခွုမ်မာꩻဒါႏတွော့ꩻ တွိုင်ꩻနေးဗာႏတောမ်ႏ နုဲင်းမွူးရောင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏသီးနီပါꩻနဝ်ꩻ တယ်ႏစစွဉ်ႏ အနောမဒဿီ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ ကဗျာႏဒိတ်ဖေႏ ဆုꩻတောႏတဲင် တသင်္ချေႏပုဲင် ကမ္ဘာႏတသဲဉ်လွုမ်းလွုမ်း သဲင်ꩻကွိုတ်ထွာစွဉ်ႏ ပါႏရမီႏဖြဲ့ꩻဖက် သွꩻရက်ဝင်ꩻနီနဝ်ꩻသွူ။ ကထွိုင်ႏတွိုႏ အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻဘဝတဲင် သဲင်ꩻထွာဖျင်ခန်း မဗော့ꩻမညာꩻတွမ်ႏ ရာႏဇဂြိုဟ်ႏဝေင်ꩻထျꩻ ဒုံနီဒုံအကို အဝ်ႏဒျာႏတဖြာꩻတဒုံကီလဲ့ ဝွေꩻဗွေႏသီးနဝ်ꩻ ဖိဉ်းမွိုတ်မွေးစွဉ်ႏတဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ခွုမ်ပဆိုးငီꩻရဝ်း၊ တန်သွိုငီꩻရဝ်း၊ မွန်းပျောႏငီꩻရဝ်း၊ လꩻသွိုငီꩻရဝ်းတဝင်ꩻ သံႏဝေႏဂ၊ ထုမ်ႏငီꩻတဝင်ꩻတရာꩻ တွိုႏအဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻ ကထွိုင်ႏတွိုႏလွဉ် သဗ္ဗညုတ ဂေါတမဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻထျꩻလဲ့ တွိုႏလွဉ်သွိုသွိုတဝင်ꩻတဲင် ကထွိုင်ႏထွာ အဂ္ဂသာဝကလဲ့ ထွာသွိုသွိုစွဉ်ႏတဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ငဝ်းသချင်ꩻကို ကဗျာကို ကကုဲင်းထီႏမော့ꩻအာဒါႏ နီဗီႏပေါင်ꩻမꩻ အဝ်ႏတလာႏ ကရိုꩻဒါႏ "ဟံႏဟုံလာႏ" ဥပမာႏနဝ်ꩻ မဲဉ်ႏမွေးစွဉ်ႏ ဝွေꩻဗွေႏသီး ဖြဲ့ꩻငီꩻတဝင်ꩻ ပါရမီႏတဖူꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဝွေꩻဗွေႏသီး တပါꩻတွမ်ႏတပါꩻအလောင်း ကအွဉ်ႏဒါႏ ကတိꩻသစ္စာႏ၊ သေနာႏထောက်ထာꩻတဝင်ꩻ၊ ရက်ပဲင်ꩻဖိဉ်းမွိုတ်တဝင်ꩻ၊ သွီႏထီꩻနေးရေꩻတဝင်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ တဗꩻစူအံႏဖြာႏခရာႏလဲင်ꩻတလို့ဒွုမ် ထွားနုဲင်းခရာႏဟဝ်မွေးငါႏ နမူႏနာႏဟဝ်တပုဒ်လဲ့ တမာႏတဝ်းနဝ်ꩻသွူ။
ခꩻတလဲင်ႏ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ တောမ်ႏ ဗွေႏမောဂ္ဂလန်ႏမထေရ်ႏမျတ်သီးနဝ်ꩻ အဝ်ႏအုံသတင်ꩻသွုံꩻ ရာႏဇဂြိုဟ်ႏဝေင်ꩻသောင် `ကပေါတကန္ဒက´ ကောင်ခင်ႏထျꩻနဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏတနီꩻတဲင် ဆံႏ(ကလူꩻ)တောႏ စကြော့ꩻထွူ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏနဝ်ꩻ ရုံႏထွူသင်္ကန်ꩻထွူတွော့ꩻ အုံလင်ꩻတပန်းခန်း ဟံႏကြေင်းကတျက်ꩻလောင်းတဲင် ဝင်ႏစာꩻခန်း ဖလသမာပတ်နဝ်ꩻသွူ။
အဝ်ႏနဝ်ꩻတဲင် အဝ်ႏ ဝေဿ၀ဏ်ႏလူꩻထျꩻ ကသဲင်ꩻလွဉ်ဒါႏ ဘီလူꩻဝင်ꩻနီနဝ်ꩻ ထွိုင်ႏထီႏလင်ꩻ လာရောင်ႏတောင်ႏလင်ꩻ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏမုနိတောႏ ကလူꩻသံးတအဝ်ႏတဝ်း သံးကြေင်းကတျက်ꩻတဲင် ဘီလူꩻတဖြာꩻနဝ်ꩻ အသွꩻအဝ်ႏဆီꩻရဲကီလဲ့ တနာႏတဝ်း တောမ်ႏ စူယာꩻတဲင် နေးအာႏလင်ꩻပျက်ꩻစွဉ်ႏ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ မုနိတောႏနဝ်ꩻသွူ။
ဘီလူꩻနဝ်ꩻဖြာꩻ စူပျက်ꩻ အဗွီႏအသန်နဝ်ꩻ မီႏတဗꩻ နမ်းဖွိုႏထို ၇-သောင်ꩻရပ် ကအဝ်ႏဒါႏ ဆင်ထီးတန်လဲ့ လဲင်ꩻဗိမ်သော့ꩻစွဉ်ႏ ဟံႏကို (မွေးတဝ်းလဲ့) မီႏတဗꩻ လုံးကောင်နဝ်ꩻ လဲင်ꩻပꩻလီဖွန်ႏနေးစွဉ်ႏနဝ်ꩻသွူ။
ဘီလူꩻကပျက်ꩻ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ တောမ်ႏ ဗွေႏမောဂ္ဂလန်ႏ ကထွားလွဉ် အသွꩻဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏခိန်ႏနဝ်ꩻ မဲဉ်ႏတနꩻဗဲက်စွဉ်ႏတဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမောဂ္ဂလန်ႏနဝ်ꩻ သဲစ်ကထီႏ ဘီလူꩻပျက်ꩻ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ မုနိတဲင် နဲစ်နက်လွဉ်ထွူတွော့ꩻ "ဩဗွေႏ သက်သာႏနေဟောင်း၊ မျှတနေဟောင်း အဝ်ႏနုဲင်းမုဲင်ꩻဟောင်းဗွေႏ" ကထွိုင်ႏရီနုဲင်းနဝ်ꩻတဲင် "ဩဗွေႏ မောဂ္ဂလန်ႏ၊ သက်သာႏဒျာႏ၊ မျှတဒျာႏ၊ ကွဲႏတွော့ꩻ ကတူႏတဲ့ ပေါင်းဆာပေႏပေႏ" ဖြေႏချာခန်း နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ အောဝ်ႏနောဝ်ꩻမꩻတဲင် ဗွေႏမဟာမောဂ္ဂလန်ႏနောဝ်ꩻ ရိုꩻဖေႏခန်းဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏနုဲင်းယိုသွူ- "နီဗွေႏနောဝ်ꩻ တန်မွေးစွဉ်ႏထာꩻ။ နီဗွေႏတသေတောဝ်းဒျာႏ ဖီလူꩻနေးအာႏတွော့ꩻ ကတဗꩻဒါႏနီဗွေႏနောဝ်ꩻ ယိုခါဗိမ်သော့ꩻဟံႏကိုတွော့ꩻ အထဲ့လင်ꩻလဲဉ်းအဝီစိငါးရုဲင်ꩻသနယ်ဪ။ လဲင်ꩻတွိုႏသွူအရန်းနောဝ်ꩻပဉ်မဉ်းတဲ့ နီဗွေႏတထွာတောဝ်းတမုဲင်ꩻမုဲင်ꩻ အံႏဖြာႏကေႏညိုႏခရာႏဟောဝ်ငါႏသနယ်ဪ" လျောက်လောဝ်း အံႏဖြာႏခန်း ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ နုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။
ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏတဲ့ "ဩဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏ- နီဗွေႏနောဝ်ꩻ တံꩻခိုꩻအာနုဘောႏတန်မွေးစွဉ်ႏထာꩻ။ နီဗွေႏနောဝ်ꩻ တောမ်ႏမဲ့တွော့ꩻ ထီႏနွောင်ꩻစွဉ်ႏဒျာႏ လူꩻဖုံႏ၊ ဖီလူꩻဖုံႏ။ တွိုႏနီသွဉ်းသီးနောဝ်ꩻ တောမ်ႏရိုꩻမွိုန်းဖီလူꩻ ထာꩻလောက်ꩻပိတ္တာႏဖုံႏငါလဲ့ တထီႏနွောင်ꩻတောဝ်းသနဲ့ဪ။" အံႏဖြာႏချာခန်းနုဲင်းနောဝ်ꩻသွူ။
ဝွေꩻဗွေႏသီးသွꩻပေႏချင်ꩻဝင်ꩻနီ တပါꩻတောမ်ႏတပါꩻ ကရိုႏသေႏ၊ ကအံႏဖြာႏလူႏလုဲင်ႏတဝင်ꩻနုဲင်းနောဝ်ꩻနောဝ်ꩻ- အပျꩻနယ်ဖေႏ သꩻရင်ꩻဗွာ၊ မာႏယာႏတပါတောဝ်း၊ သွိုန်ႏသꩻစင်ဗွာဟောဝ်ငါႏ သဘောꩻတရာꩻဒျာႏတဲင် ဟောဝ်ထွားနုဲင်းခရာႏဟောဝ်ငါႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏ ကဒေါ့ꩻဒါႏ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏ ဘွုံꩻတံꩻခိုꩻတန်ငါႏနောဝ်ꩻတဲ့ အမွေးဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ပေါႏရိုꩻတံꩻခိုꩻဖဲ့ꩻနောဝ်ꩻ ပေါႏလွိုထွူ သဗ္ဗညုတ ဂေါတမနီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ စကျာႏဝဠာႏတခွင်ႏလွုမ်းလွုမ်းအကို ကအီႏလွိုဗွေႏမောဂ္ဂလန်ႏနောဝ်ꩻ တအဲဉ်ထောဝ်းတဖြာꩻဖြာꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလန်ႏနောဝ်ꩻ တငါတောႏခါႏကို အွဉ်ႏညပ်ꩻခါꩻထွူ ကောင်မျင်ꩻမိုရ်ႏတွော့ꩻ အံႏစုဲင်နယ်ဟန်ႏလွူးခူꩻ အမျာꩻပရိသတ်ဆꩻငါဒါႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဟံႏပထဝီႏတဗီႏလွုမ်းလွုမ်းယိုတဲ့ ခေါက်တတျာသွူ နုဲင်းခြောဝ်ႏတွော့ꩻ အွဉ်ႏညပ်ꩻခါꩻ စူနုံခါႏတဲ့ဒါႏနောဝ်ꩻသွူ။ ကွပ်ပွိုးနုဲင်းနောဝ်ꩻမꩻတဲင် ဝွေꩻဗွေႏနောဝ်ꩻ ဆွုံꩻမꩻနွောင်ꩻစွဉ်ႏ နန္ဒောပနန္ဒနဂါꩻခွန်နောဝ်ꩻသွူ။ တံꩻခိုꩻဖဲ့ꩻလဲ့ လꩻစွဉ်ႏဧတဒဂ်ဗွဲ့တောႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏနောဝ်ꩻ တံꩻခိုꩻဧတဒဂ်သားပီပီ နေးတောမ်ႏတံꩻခိုꩻဣဒ္ဓိပါဒ်အစွန်ꩻတဲင် အောဝ်ႏထုမ်ႏဖေႏသေႏသေႏ အမျာꩻထာꩻချမ်ꩻသာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ညလဲင်ႏလဲင်ႏတဲ့ နေးတောမ်ႏတံႏခိုꩻအာႏတွော့ꩻ ကျွꩻလင်ꩻထွူငါးရုဲင်ꩻခမ်းတဲင် ကောကခံႏဗာႏဒါႏငါးရုဲင်ꩻသား ယံဖေႏကချံꩻသာႏတဲင် လင်ꩻမာꩻခွꩻဖေႏသေႏသေႏ ငါးရုဲင်ꩻမေႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဖန်ဆင်ꩻထွူ ဗိုကောဝ်ႏတတွာနုဲင်းလောပေင်တွော့ꩻ အုံဒင်ႏဗိုကောဝ်ႏလောင်းတဲင် ဟော်ꩻဖေႏသေႏသေႏတရာꩻ ကောကခံႏဗာႏဒါႏငါးရုဲင်ꩻသားတာႏနောဝ်ꩻသွူ။ ယလဲင်ႏလဲင်ႏတဲ့ ကျွꩻထင်ႏ လူꩻခမ်း၊ ဗြဟ္မာႏခမ်းတွော့ꩻ လူႏခို၊ လူꩻမူႏသီးဖုံႏအတာႏ ထင်ႏဟော်ဖေႏသေႏသေႏသစ္စာႏလစ်ꩻပါꩻတရာꩻတောႏနောဝ်ꩻသွူ။ အောဝ်ႏ လူꩻခမ်း၊ ငါးရုဲင်ꩻခမ်း တိန်ႏသဲင်ꩻလွဉ်တဲင် တကာႏ၊ တကာႏမလိုꩻခမ်းသီးအတာႏ အွဉ်ႏနယ်တောမ်ႏ လူꩻခမ်းထာꩻချံꩻသာႏ၊ ငါးရုဲင်ꩻခံးထာꩻဆင်ꩻရယ်ꩻဥပမာႏတွော့ꩻ အွဉ်ႏနယ်ဖေႏ ရတနာႏသွံပါꩻ အဂုဏ်ႏကေꩻဇူꩻနောဝ်ꩻသွူ။ ဟွိုန်ဗာႏ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏတရာꩻတောႏတွော့ꩻ ကနွို့လွဉ်ဗွေႏဖရာꩻသာႏသနာႏတောႏကိုသားနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏနေး ပဉ်သိန်ႏသိန်ႏ၊ ပိဉ်သောင်ႏသောင်ႏနေးနောဝ်ꩻသွူ။ နီဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻလဲ့ ကယ်ႏချွစ်ကအီႏယပ်ꩻဒါႏ ကိစ္စဖုံႏ မီႏပေါႏပေါႏလွဉ်နောဝ်ꩻ ကုဲင်းအွဉ်ႏစွꩻအာဒျာႏ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလန်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလန်ႏတဲ့ ကယ်ႏချွစ်ဖေႏ သူဌေꩻစေꩻ၊ သဌေꩻတအီ၊ ရာႏဇဂြိုဟ်ႏခမ်းကို စေꩻထာꩻမဉ်ꩻလဲင်ꩻကျောႏခမ်းကျောႏထီနေး ဗွိုန်နုဲင်း မစ္ဆရိယ ကောသိယသူဌေꩻနောဝ်ꩻ ပဉ်ခွုင်းမုဲင်ꩻဖြာꩻဖြာꩻလွုမ်းနောဝ်ꩻသွူ။
ခွန်သိကျာꩻတဖြာꩻနောဝ်ꩻ ကွပ်ပွိုးမွန်းပျောႏတငွို့မွိုင်းဒျာႏလူꩻစေꩻစိန်ႏတွော့ꩻ အွဉ်ႏဖေင်ꩻထိုꩻ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻ အတရာꩻတောႏတဲင် သတိꩻယံဖေႏနေးကလꩻချာ ဝွေꩻကအောဝ်ႏအုံနင်းသော့ꩻဒါႏ ဝေဇယန္တာနန်ꩻတောႏနောဝ်ꩻ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏချာႏတခို့ꩻကီလနယ်တဲင် ခွန်သိကျာꩻလဲ့ သတိꩻသံႏဝွေႏဂတရာꩻလꩻချာယင်းစွဉ်ႏနောဝ်ꩻသွူ။ ခꩻတလဲင်ႏ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီးနောဝ်ꩻ တရာꩻလဲ့ ကျိုꩻကျိုꩻစာꩻစာꩻတအားထုတ်တောဝ်း အွဉ်ဝင်ꩻဒေါ့ꩻတငီႏတငါဒျာႏထာꩻ နီဗွေႏဘုရာꩻ ပုဗ္ဗာႏရုံႏကျောင်ꩻတောႏကိုနောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏတိန်ႏထီႏဗာႏနုဲင်းနောဝ်ꩻတဲင် ငမ်းအခိန်ႏလို့ပိုႏခြေင်ထိုꩻနဝ်ꩻမꩻ သတိꩻသံႏဝွေႏဂယံဖေႏနေးကလꩻခန်းတဲင် ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏနောဝ်ꩻ တောမ်ႏခင်ႏမွူးတွော့ꩻ နွန်ႏဝꩻနယ်စွဉ်ႏ ကျောင်ꩻပြဿဒ်နောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမျတ်ဘုရာꩻတပဲ့ꩻတပန်ꩻ ရဟန်ꩻသံႏဃာႏသီး ကဆောင်ႏရွက်ဒါႏ လောကအကျိုꩻစီꩻပွာꩻအကို ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏတောမ်ႏ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလန်ႏနောဝ်ꩻ ထာꩻမာꩻဗွိုန်ကီလဲ့ မာꩻပုင်ႏမာꩻနယ်ꩻတပီတောဝ်းတဝင်ꩻသွူ။ စေႏတနာႏဗွိုန်ကီလဲ့ မာꩻပုင်ႏမာꩻနယ်ꩻတဗွိုန်တဝ်းနောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏသာႏရိပုတ္တရာႏနောဝ်ꩻ ဖျင်စွို့ꩻဖျင်စွဉ်ႏဖေႏသွူ ဝင်ꩻသꩻအကို(အာဒေသနာပါဋိဟာရိယ)ထွူမꩻ ကုဲင်းသွဉ်သင်ဆွုံꩻမꩻဟော်ꩻလွဉ်ꩻတရာꩻ(အနုသာသနီ ပါဋိဟာရိယ)နောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏနောဝ်ꩻ နေးတောမ်ႏတံꩻခိုꩻတောႏတဲင် မာꩻဆေ့ꩻယွမ်ꩻထိုꩻဝင်ꩻကိလေႏသာႏသꩻ(ဣဒ္ဓိ ပါဋိ ဟာရိယ)ထွူမꩻ ကုဲင်းသွဉ်သင်ဆွုံꩻမꩻဟော်ꩻလွဉ်ꩻတရာꩻ(အနုသာသနီ ပါဋိဟာရိယ)နောဝ်ꩻသွူ။ ဗွေႏမဟာႏမောဂ္ဂလာန်ႏနောဝ်ꩻ ဗွိုႏအန်ꩻငါႏထာꩻကုဲင်တဲင် ဝင်ꩻမီႏမာꩻထာꩻကုဲင်လဲ့ ရုဲင်းရုဲင်းထင်ထင်ဆွုံꩻမꩻဖေႏဒျာႏနောဝ်ꩻသွူ။ [၃]