ယူနုဲက်တဲတ်ကိင်းဒန်းခမ်းထီ
ယူနုဲက်တဲတ်ကိင်းဒန်း (အိန်းကလေတ်: United Kingdom) ယူကေခမ်းတန်ယို တရာꩻဝင်ႏအနေႏ အဝ်ႏဟဲ့ꩻဖန်ခါꩻ မဟာႏဗိတေင် တောမ်ႏ အုဲင်ယာလန်ထင်ꩻ ခမ်းခြွဉ်းဗူႏ ခွန်ဟော်ꩻခမ်ꩻခမ်းတန် ဒျာႏတဲင် ထွာဒျာႏ ဥရောပတွိုက်ကို ကအဝ်ႏဒါႏ အာႏဏာႏပဲင်ႏခမ်းထီတဖြုံႏဒျာႏသွူ။ ယူနုဲက်တဲတ်ကိင်းဒန်းခမ်းယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏသေအာလွ ဗိတေင်ခမ်းထီ၊ အိန်းကလေတ်ကလာꩻဗွာခမ်းထီ မွေးတဝ်းလဲ့ ယူကေ နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏဒျာႏ ဥရောပတွိုက် ကောင်သဲင်ဟံႏဗီႏတန် ဆꩻတွို့ꩻထင်ꩻဖဲ့ꩻတဲင်[၁၄][၁၅] ယူနုဲက်တဲတ်ကိင်းဒန်းခမ်းတန်ကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏခြွဉ်းဗူႏခါꩻတောမ်ႏ အိန်းကလန်ခမ်းထီ၊ ဝွေးခမ်းထီ၊ သကော့တလန်ခမ်းထီ၊ အုဲင်ယာလန်ထင်ꩻခမ်းထီဖုံႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻ (၄)ခမ်းနဝ်ꩻသွူ။[၁၆] ယူနုဲက်တဲတ်ကိင်းဒန်းခမ်းတန်နဝ်ꩻ ဂရေက်ဗိတေင်ကြွန်၊ အုဲင်ယာလန်ကြွန် အခဝ်ကွဉ်ႏထင်ꩻတောမ်ႏ ဗိတိသျကြွန်ဗူႏကို ကြွန်ပေႏဖုံႏ အဝ်ႏပါသော့ꩻအာတန်နဝ်ꩻသွူ။[၁၇] ယူနုဲက်တဲတ်ကိင်းဒန်းခမ်းတန် ဟံႏနယ်ႏအအဲဉ်ႏအလုဲင်းဧရိယာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏစတုရန်းမဲင်ႏ ၉၃,၆၂၈ မဲင်ႏ (၂၄၂,၄၉၅ စတုရန်း ကီလိုမီတာ) တဲင် ၂၀၂၃ ဗာႏ စာႏရင်ꩻအရမ်ꩻအလꩻ လိုꩻအုံအဝ်ႏသော့ꩻဖြာꩻခြွဉ်းနဝ်ꩻ အဝ်ႏအဖြာꩻ ၆၈ သန်း သွူ။
| မဟာႏဗိတေင် တောမ်ႏ အုဲင်ယာလန်ထင်ꩻ ခမ်းခြွဉ်းဗူႏ ခွန်ဟော်ခမ်ꩻခမ်းထီ United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
.svg)   ယူနုဲက်တဲတ်ကိင်းဒန်းခမ်းထီအဝ်ႏဒါႏခင်ႏလမ်း (အချိုဖြား) ဥရောပတွိုက်အကို (မေႏလူးကြိုႏရောင်ႏ) | |||||
| ဝေင်ꩻတန် တွမ်ႏ အတန်သွတ်ꩻဝေင်ꩻ | ဝေင်ꩻလန်ဒန် 51°30′N 0°7′W / 51.500°N 0.117°W | ||||
| တရာꩻဝင်ႏဘာႏသာႏငဝ်းငွါ တောမ်ႏ ခမ်းထီဘာႏသာႏငဝ်းငွါ | |||||
| ဒေႏသအလွောက်ꩻ တောမ်ႏ ခွိုꩻပေႏ ဘာႏသာႏငဝ်းငွါဖုံႏ[မတ်ရောမ် ၂] | |||||
| လိုꩻခွိုꩻ (၂၀၁၁) |
| ||||
| Demonym |
| ||||
| ခမ်းထီအခေႏခံႏဥပဒေႏအလꩻ အစွိုꩻနွို့ခမ်းထီဖုံႏ | |||||
| အစိုႏရ | တစ်ပြည်ထောင်[မတ်ရောမ် ၅] ပါလီမန်လွတ်တောႏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေစည်းမျဉ်းခံဘုရင်စနစ် | ||||
| en:Charles III | |||||
| en:Keir Starmer | |||||
| ထေဥပဒေႏလွတ်တောႏ | လွတ်တောႏ | ||||
| en:House of Lords | |||||
| House of Commons | |||||
| တယ်ႏထောင်ႏယူကေခမ်းတန်သမဲင်ꩻခြောင်ꩻ | |||||
| ၁၅၃၅ တောမ်ႏ ၁၅၄၂ ဗာႏ | |||||
| ၁၆၀၃ ဗာႏ မတ်လာ ၂၄ | |||||
| ၁၇၀၆ ဇွန်လုဲင် ၂၂ | |||||
| ၁၇၀၇ မေလာ ၁ | |||||
| ၁၈၀၁ ဇန်နဝါရီ ၁ | |||||
| ၁၉၂၂ ဒီသဲဉ်ဗာ ၅ | |||||
| ဧရိယာႏ | |||||
• ခြွဉ်း | ၂၄၂,၄၉၅ km2 (၉၃,၆၂၈ sq mi)[၇] (အရန်း: ၇၈) | ||||
• ထီနမ်း (%) | 1.51 (2015)[၈] | ||||
| လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း | |||||
• ၂၀၂၃ အရမ်ꩻ |  68,138,484[၉] (အရန်း - ၂၂) | ||||
• ၂၀၁၁ မွူးကွို့ꩻနာꩻစာႏရင်ꩻ | 63,182,178[၁၀] (အရန်း - ၂၂) | ||||
•
တချ | ၂၇၀.၇/km2 (၇၀၁.၁/sq mi) (အရန်း - ၅၀) | ||||
| GDP (PPP) | ၂၀၂၃ အရမ်ꩻ | ||||
• ခြွဉ်း |  $3.847 trillion[၁၁] (အရန်း - ၁၀) | ||||
• Per capita | $56,471[၁၁] (အရန်း - ၂၈) | ||||
| GDP (nominal) | ၂၀၂၃ အရမ်ꩻ | ||||
• ခြွဉ်း | $3.159 trillion[၁၁] (အရန်း - ၆) | ||||
• Per capita | $46,371[၁၁] (အရန်း - ၂၂) | ||||
| Gini (၂၀၂၀) |  35.5[၁၂]ထာႏဝ | ||||
| HDI (၂၀၂၁) | 0.929[၁၃] ထိုမွေး · ၁၈ | ||||
| ရွဉ်ဗီႏ | ပေါင် သတာလိဉ်[မတ်ရောမ် ၆] (GBP) | ||||
| အခိင်ႏအွိုင်ꩻ | ဂရိင်းနိစ်အခိင်ႏထွော့, WET (UTC+0) | ||||
• ခမ်းသဲင် (DST) | ဗိတိသျ ခမ်းသဲင်လာ အခိင်ႏထွော့, WEST (UTC+1) | ||||
| [မတ်ရောမ် ၇] | |||||
| မွူးနီꩻစွယ်ꩻပွုံႏစံႏ |
| ||||
| ဝါးကာꩻစနိစ် | စေႏ[မတ်ရောမ် ၈] | ||||
| ဖိုန်းကိုဒ်အမုဲင် | +44[မတ်ရောမ် ၉] | ||||
| Internet TLD | .uk[မတ်ရောမ် ၁၀] | ||||
.svg)
.svg)
အုဲင်ယာလန်ခမ်းထင်ꩻနဝ်ꩻ ဟံႏနယ်ႏကောင်သဲင် အဝ်ႏဆွိုက်စပ်တောမ်ႏ အုဲင်ယာလန်ခမ်းနမ်းဗွေႏခမ်းထီ လွုမ်ꩻတဲင် လွိုတဲင်အလင်နဝ်ꩻ အတ်တလန်တိတ်သမုဒ္ဒရာႏ၊ ပင်ႏလယ်ႏထင်ꩻ၊ အင်္ဂလိပ်ရေလက်ကြား၊ သဲတဲတ်ပင်ႏလယ်ႏ၊ အုဲင်းရိစ်ပင်ႏလယ်ႏဖုံႏ အဝ်ႏခူရမ်ꩻခါꩻဒျာႏသွူ။ ယူနုဲက်တဲတ်ကိင်းဒန်းခမ်းတန်နဝ်ꩻ နေင်ႏပေါင်ꩻအရျာꩻဖုံႏအကို အဝ်ႏမာꩻလွေꩻ ကနွို့ပါဒါႏခမ်းဖုံႏ ခြွဉ်းဗူႏ ခမ်းခြွဉ်းဗူႏအနေႏ၊ ဖဖြယ်ထန်ႏ ခမ်းခြွဉ်းဗူႏအနေႏ ဖုံႏသွူ။ ယူကေခမ်းတန်ထျꩻ ဗွော့ꩻရာꩻ မန်းကြွန်၊ ဂန်းဇီး တောမ်ႏ ဂျာစီ ဟံႏနယ်ႏဖုံႏနဝ်ꩻ ယူကေခမ်းတန် ဟံႏနယ်ႏအကွို့ꩻအခဝ်အနေႏတမွေးတဝ်း ထွာဒျာႏ ခံႏထူႏ ယူကေခမ်းတန်အစိုႏရ ခွန်ဟော်ခံꩻ အဝ်ႏစောင်းသျောက်ပွေါးထိန်ꩻထွားဟံႏနယ်ႏဖုံႏဒျာႏလွုမ်ꩻတဲင် ယူကေဗိတိသျအစိုႏရ အဝ်ႏထူႏတာႏဝွန်ႏဖေႏ ရဲးကမ်းကာႏကွယ်ႏရေꩻ တောမ်ႏ ခမ်းထန်ႏနုဲင်ငံတကာ နမ်းခြောင်ꩻတင်ရေꩻဖုံႏသွူ။[၁၈] ထွူတကာႏတဝ်း ယူကေဗိတိသျသီး ကပဲင်ႏဆဲင်ႏဒါႏ ခမ်းညာꩻထီညာꩻ ဟံႏနယ်ႏဖုံႏလဲ့ အဝ်ႏက ၁၄ နယ်ႏတဲင်[၁၉] နဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ဗိတိသျ အိဉ်ပါယာ အဆုဲင်ꩻသွတ်ꩻ ကအဝ်ႏကုဲင်ဒါႏ ဟံႏနယ်ႏအကွို့ꩻအခဝ်ဒျာႏသွူ။
ယူနုဲက်တဲတ်ကိင်းဒန်းနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကထူႏသုင်ꩻဒါႏ စည်းမျဉ်းခံခွန်ဟော်ခမ်ꩻစနိစ် တောမ်ႏ ပါလီမန်ဒီမိုကရေသီစနိစ် ခမ်းတန်တခမ်းဒျာႏသွူ။[မတ်ရောမ် ၁၁][၂၁] တယ်ႏ ၁၉၅၂ ဗာႏ ကအိုပ်ချုတ်ဒါႏ ခမ်းတန်ယိုနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ခွန်ဟော်ခမ်ꩻမူႏ ဒုတိယ အဲလီသဘဲတ် တဲင် အိုပ်ချုတ်ဗꩻလွေꩻ ဝွေꩻမူႏထွိုင်ႏသီမားထိုꩻ ၂၀၂၂ ဗာႏကိုနဝ်ꩻ မင်ꩻသာꩻ(အိမ်ရှေ့စံ) ဆျားမင်ꩻသာꩻ ထင်ႏထွာသော့ꩻလုဲင်ႏခွန် တတိယဖြာꩻ ဆျားခွန်ဟော်ခမ်ꩻ အနေႏနဝ်ꩻသွူ။ တတိယ ဆျားခွန်ဟော်ခမ်ꩻနဝ်ꩻ အိုပ်ချုတ်ထွာလွေꩻ ယူကေခမ်းတန် တောမ်ႏ ဓနသဟာယအာႏဏာႏခံႏခမ်းထီးဖုံႏ ဧကရာဇ်ခွန်အနေႏ တယ်ႏစ ၂၀၂၂ ဗာႏ သဲတ်တိဉ်ဗာ ၈ နီꩻကိုသွူ။ ယူကေခမ်းတန် ဝွန်ႏတန်ချုတ်ယိုခါနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ရီသီ သူးနတ်သွူ။ ဝွန်ႏတန်ချုတ် ရီသီ သူးနတ်နဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ယူကေကို အရီးသွတ်ꩻ အာသျခွိုꩻ အေင်ဒိယမွိုးဖါနီပါꩻ ကလွူးဖွင်ꩻလင်ꩻဒါႏ ဝွန်ႏတန်ချုတ်ဒျာႏသွူ။[၂၂]
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ National Anthem။ The Royal Family (15 January 2016)။
- ↑ List of declarations made with respect to treaty No. 148။ Council of Europe။ 12 December 2013 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 9 September 2023 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Welsh language on GOV.UK – Content design: planning, writing and managing content – Guidance။; "Welsh language scheme"၊ GOV.UK။; "Welsh language scheme"၊ GOV.UK။
- ↑ Bradbury၊ Jonathan (2021)။ Constitutional Policy and Territorial Politics in the UK: Volume 1: Union and Devolution 1997–2012။ Policy Press။ pp. 19–20။ ISBN 978-1-5292-0588-6။
- ↑ Leith၊ Murray Stewart (2012)။ Political Discourse and National Identity in Scotland။ Edinburgh University Press။ p. 39။ ISBN 978-0-7486-8862-3။
- ↑ Gagnon၊ Alain-G.; Tully၊ James (2001)။ Multinational Democracies။ Cambridge University Press။ p. 47။ ISBN 978-0-521-80473-8။; Bogdanor၊ Vernon (1998)။ "Devolution: the Constitutional Aspects"။ in Beatson၊ Jack (ed.)။ Constitutional Reform in the United Kingdom: Practice and Principles။ Oxford: Hart Publishing။ p. 18။ ISBN 978-1-901362-84-8။
- ↑ Demographic Yearbook – Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density (PDF) (အစီရင်ခံစာ)။ United Nations Statistics Division။ 2012။ 9 August 2015 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Surface water and surface water change။ Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD)။
- ↑ United Kingdom။ The World Factbook။ Central Intelligence Agency။
- ↑ 2011 UK censuses။ Office for National Statistics။
- ↑ ၁၁.၀ ၁၁.၁ ၁၁.၂ ၁၁.၃ World Economic Outlook database: April 2023။ International Monetary Fund (April 2023)။
- ↑ Inequality – Income inequality။ OECD။
- ↑ Human Development Report 2021/2022 (in en)။ United Nations Development Programme (8 September 2022)။
- ↑ United Kingdom Permanent Committee on Geographical Names (May 2017)။ Toponymic guidelines for the United Kingdom။ “usually shortened to United Kingdom ... The abbreviation is UK or U.K.”
- ↑ United Kingdom။
- ↑ Countries within a country။ Prime Minister's Office (10 January 2003)။ 9 September 2008 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 3 July 2022 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Definition of Great Britain in English။ Oxford University Press။ 14 August 2016 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 3 July 2022 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။ “Great Britain is the name for the island that comprises England, Scotland and Wales, although the term is also used loosely to refer to the United Kingdom.”
- ↑ Key facts about the United Kingdom။ Directgov။ 15 October 2012 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 4 July 2022 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။ “The full title of this country is 'the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'. Great Britain is made up of England, Scotland and Wales. The United Kingdom (UK) is made up of England, Scotland, Wales and Northern Ireland. 'Britain' is used informally, usually meaning the United Kingdom.
The Channel Islands and the Isle of Man are not part of the UK.” - ↑ Supporting the Overseas Territories။ Foreign and Commonwealth Office။
- ↑ What is the UK Constitution?၊ The Constitution Unit of UCL၊ 9 August 2018၊ 6 February 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး
- ↑ The British Monarchy, "What is constitutional monarchy?". Retrieved 17 July 2013; "United Kingdom" CIA The World Factbook. Retrieved 17 July 2013
- ↑ "Queen takes over longest reign mantle after Thailand's King Bhumibol dies"၊ AOL (UK)၊ 13 October 2016။
အာႏကွိုꩻချက်အမာႏ: <ref> tags exist for a group named "မတ်ရောမ်", but no corresponding <references group="မတ်ရောမ်"/> tag was found