ဗီယက်နမ်စဲ့ꩻပွယ်ꩻ
ဗီယက်နမ်စဲ့ꩻတွိုက်ꩻပွယ်ꩻ (အိန်းကလေတ်: Vietnam War) ကရိုꩻနဝ်ꩻ စဲ့ꩻယေန်ခွꩻတွိုက်ꩻပွယ်ꩻ ခိန်ႏခါႏကာႏလအကို စဲ့ꩻတွိုက်ꩻပွယ်ꩻကထွာဒါႏ ဗီယက်နမ်ခမ်းထီ၊ လာအိုခမ်းထီ တောမ်ႏ ကမ္ဘောဒီးယားခမ်းထီဖုံႏကို တယ်ႏစ ခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၅၅ ဗာႏ လာနိုဝဲင်ဗာ ၁ နီꩻ ဗꩻတွိုႏ ဝေင်ꩻသုဲင်းဂုံ ကထဲ့သွုမ်ꩻဒါႏ ၁၉၇၅ ဗာႏ လာဧပီ ၃၀ နီꩻကိုမꩻ စဲ့ꩻပွယ်ꩻလဲ့ထွူထိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဗီယက်နမ်စဲ့ꩻပွယ်ꩻနဝ်ꩻ ထွာလွေꩻဒျာႏ တယ်ႏ ပထမအဉ်ဒိုဆုဲင်းနားစဲ့ꩻပွယ်ꩻ ကထွူထိုꩻခိန်ႏကာႏဒျာႏသွူ။ တွိုက်ꩻခꩻသားဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ကွန်မျူနစ်မဟာႏမိတ်ဖုံႏစွိုꩻ ကစွဲးကမ်းဖေႏဒါႏ ဗီယက်နမ်ခမ်းထင်ꩻသား တောမ်ႏ အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏ တောမ်ႏ ကလွိုဆန်ဒါႏကွန်မျူနစ် မဟာႏမိတ်စွိုꩻသားဖုံႏ ကစွဲးကမ်းဖေႏဒါႏ ဗီယက်နမ်ခမ်းနဝ်သား အခါႏ ကတွိုက်ꩻခꩻဒါႏ စဲ့ꩻတွိုက်ꩻပွယ်ꩻဒျာႏသွူ။ ကွန်မျူနစ်မဟာႏမိတ်စွိုꩻ ကအွဉ်ငါဖေႏဒါႏ စူခွုမ်တနတ်အပေႏစား ဗီယက်နမ်ခမ်းထင်ꩻ(စွိုးခွိုꩻလွစ်ထန်ႏရေꩻစဲ့ꩻစွိုꩻ)သားနဝ်ꩻ တွိုက်ꩻခꩻလွေꩻ ဒေႏသကိုကအဝ်ႏဒါႏ ဗီယက်နမ်အခဝ်နဝ်သား ကလွိုဆန်ဒါႏ ဝွေꩻသီးကွန်မျူနစ်စွိုꩻ တောမ်ႏပြောက်ကျားစဲ့ꩻစနစ်နယ်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ အမေႏရိကန်ႏတောမ်ႏ ဗီယက်နမ်ခမ်းနဝ်အစွိုꩻသားနဝ်ꩻ နေးတောမ်ႏ လေကြောင်းသင်ဘော်ꩻကျောင်ႏ တွိုက်ꩻခꩻရေꩻအကူႏညီႏတဲင် ဟံႏလောင်းစဲ့ꩻစွိုꩻ၊ မို့ꩻလောင်းထာꩻခြေင်ကို ပါတောမ်ႏ အမျောက်တနတ်တန်၊ ချꩻတွိုက်ꩻလင်ꩻနေးဗုံး(ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်း)ဖုံႏ၊ သုင်ꩻလွေꩻအီ နေးအာႏရဲင်ႏတန် အတွိုက်ꩻအခꩻစဲ့ꩻဆင်ရေꩻနဝ်ꩻသွူ။
| ဗီယက်နမ်စဲ့ꩻတွိုက်ꩻပွယ်ꩻ (Chiến tranh Việt Nam) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| အဉ်ဒိုဆုဲင်းနား စဲ့ꩻပွယ်ꩻဖုံႏ တောမ်ႏ စဲ့ꩻယေန်ခွꩻတွိုက်ꩻပွယ်ꩻတခူးတခဝ် | |||||||||
| ဖုဲင်:VNWarMontage.png နုဲင်းနားရီႏဗင်ကလွေꩻအတွိုင်ꩻ တယ်ႏဆꩻကီအစေးဖဲ့ꩻ: U.S. combat operations in Ia Drang, ARVN Rangers defending Saigon during the 1968 Tet Offensive, two Douglas A-4C Skyhawks en route for airstrikes against North Vietnam after the Gulf of Tonkin incident, ARVN recapture Quảng Trị during the 1972 Easter Offensive, civilians fleeing the 1972 Battle of Quảng Trị, burial of 300 victims of the 1968 Huế Massacre. | |||||||||
| |||||||||
| နွို့ပြဲင်ႏဒါႏစဲ့ꩻပွယ်ꩻ ခမ်းထီဖုံႏ | |||||||||
|
လွိုဆန်ဒါႏကွန်မြူနစ် စဲ့ꩻတပ်စွိုꩻဖုံႏ:  ထုဲင်ဝမ် ခယ်ႏထုဲင်ဝမ်[၁] Canada[၁] {{{shortname alias}}} [၁] ယူကေ[၁] (၁၉၆၄)Iran[၁] Spain[၁] မလေးသျား မလေးသျား[၂][၃] |
ကွန်မြူနစ်စဲ့ꩻတပ်စွိုꩻဖုံႏ: တမ်းပလေက်:Country data Soviet Union သိုဗီယဲတ်ခမ်းခြွဉ်းဗူႏ(ရသျား) တမ်းပလေက်:Country data North Korea ကိုးရီးယားခမ်းထင်ꩻ တမ်းပလေက်:Country data Cuba စျူးဗား[၄][၅] တမ်းပလေက်:Country data Czechoslovakia Czechoslovakia[၆][၇] တမ်းပလေက်:Country data Bulgaria ဗူကားရီးယား (၁၉၆၇) Bulgaria[၈] တမ်းပလေက်:Country data East Germany ဂျာမနီခမ်းကွဉ်ႏ[၉] တမ်းပလေက်:Country data Romania ရိုမားနီးယား Romania | ||||||||
| တပ်ကယ်ႏဖုံႏတောမ်ႏ အွဉ်ငါသားဖုံႏ | |||||||||
 Ngô Đình Diệm Nguyễn Văn Thiệu Nguyễn Cao Kỳ Cao Văn Viên Ngô Quang Trưởng ဂျွန် အက်ဖ် ကနေဒီ လန်ဒန် ဘီ ဂျွန်ဆင် ရစ်ချက် နစ်ကဆင် ရောဘတ် မက်နမ်မရာ ဝီလျံ ဝက်စ်မိုးလန်း Creighton Abrams ဖရက်ဒရစ် စီ ဝေယမ်း ပတ်ချုန်ဟီးတမ်းပလေက်:Country data THA သမ်နွမ် ကစ်တစ်ကချောင်း  ရောဘတ် မန်ဇိုင်း ဟာရိုး ဟော့ ဂျွန် မက်အွမ်း ဂျွန် ဂေါ်တန် ဝီလျံ မက်မဟွန်း ဖရက်ဒီနမ် မာကိုးစ် ကိတ် ဟောရိုကီး ဂျက် မာရှယ် နော်မန် ကက်…တောမ်ႏ လိုꩻလင်ဖုံႏ |
 ဟိုချီမင်း Lê Duẩn ငုရင်ဂီယက် Văn Tiến Dũng Lê Trọng Tấn Phạm Văn Đồng တမ်းပလေက်:Country data Republic of South Vietnam Hoàng Văn Thái တမ်းပလေက်:Country data Republic of South Vietnam Trần Văn Trà တမ်းပလေက်:Country data Republic of South Vietnam Nguyễn Văn Linh တမ်းပလေက်:Country data Republic of South Vietnam Nguyễn Hữu Thọ …တောမ်ႏ လိုꩻအလင်ဖုံႏ | ||||||||
| စဲ့ꩻရဲင်ꩻအာႏ | |||||||||
|
≈၁,၈၃၀,၀၀၀ (၁၉၆၈)
|
≈၄၆၁,၀၀၀ | ||||||||
| သီမား | |||||||||
|
လꩻအဆာ ခြွောန်းလို့: ≈၁,၄၉၀,၀၀၀+[၂၁] |
လꩻအဆာ ခြွောန်း: ≈၆၀၈,၂၀၀ | ||||||||
|
ဗီယက်နမ် ခမ်းသား သီမား: ၆၂၇,၀၀၀–၂,၀၀၀,၀၀၀[၁၈][၃၁][၃၂] | |||||||||
အမေႏရိကန်ႏသီး ကအဝ်ႏနွို့ပါလွေꩻဒါႏ စဲ့ꩻတွိုက်ꩻပွယ်ꩻယိုနဝ်ꩻ ထွူသွတ်ꩻလွေꩻခန်းဒျာႏ ခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၇၃ ဗာႏ လာဩဂုတ် ၁၅ နီꩻကိုသွူ၊ ပွိုးစွဉ်ႏ အမေႏရိကန်ႏကွန်ကရက် ကအွဉ်ႏအတီပြုဖေႏဒါႏ ကေ့စ်-ချပ် မွဉ်းဖျင်မုꩻ ဥပဒေႏလဲ့ ပါနေနေသွူ။ ဗီယက်နမ်စွိုးခွိုꩻတပ်တောႏစဲ့ꩻစွိုꩻ ထွိုင်ႏသိမ်ꩻလꩻထိုꩻ ဝေင်ꩻသုဲင်းဂုံးထွူ ၁၉၇၅ ဗာႏကိုနဝ်ꩻ စဲ့ꩻပွယ်ꩻလဲ့ထွူထိုꩻ ဗီယက်နမ်ခမ်းထင်ꩻ တောမ်ႏ ဗီယက်နမ်ခမ်းနဝ်သားဖုံႏလဲ့ ခြွဉ်းဗူႏပူꩻပေါင်ꩻချာယင်းဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ပွိုးစဲ့ꩻတွိုက်ꩻပွယ်ꩻယိုတဲင် ခမ်းသားမွိုးဖာ အသက်သွီႏပေါင်ꩻ ထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻဗာႏ အာမွေးထာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဗီယက်နမ် စဲ့ꩻသားတောမ်ႏခမ်းသားဖုံႏ သီမားထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻနဝ်ꩻ အဝ်ႏစွဉ်ႏ (၁)သန်းတောမ်ႏ (၃)သန်းခါႏအကျောင်ꩻ အဝ်ႏရိုꩻလွ့ဝင်ꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကမ္ဘောဒီးယားလိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻ (၂)သိန်ႏတောမ်ႏ (၃)သိန်ႏခါႏ တောမ်ႏ လာအိုလိုꩻမျိုꩻနဝ်ꩻ (၂)သောင်ႏ တောမ်ႏ (၃)သန်းခါႏ သီးမားထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻဗာႏနဝ်ꩻသွူ။ အမေႏရိကန်ႏ စဲ့ꩻသားဖုံႏလဲ့ စဲ့ꩻပွယ်ꩻအကို သီမားထဲ့သွုမ်ꩻထိုꩻဗာႏ အဖြာꩻပေါင်ꩻ ၅၈,၂၂၀ ဖြာꩻနဝ်ꩻသွူ။
အာႏကွိုꩻ မွဉ်းဖျင်
- ↑ ၁.၀ ၁.၁ ၁.၂ ၁.၃ ၁.၄ ၁.၅ ALLIES OF THE REPUBLIC OF VIETNAM။ 24 September 2011 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Chapter Three: 1957-1969 Early Relations between Malaysia and Vietnam (PDF)။ University of Malaya Student Repository။ 17 October 2015 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj (Profiles of Malaysia's Foreign Ministers) (PDF)။ Institute of Diplomacy and Foreign Relations (IDFR), Ministry of Foreign Affairs (Malaysia) (2008)။ 16 October 2015 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 17 October 2015 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။ “The Tunku had been personally responsible for Malaya's partisan support of the South Vietnamese regime in its fight against the Vietcong and, in reply to a Parliamentary question on 6 February 1962, he had listed all the used weapons and equipment of the Royal Malaya Police given to Saigon. These included a total of 45,707 single-barrel shotguns, 611 armoured cars and smaller numbers of carbines and pistols. Writing in 1975, he revealed that "we had clandestinely been giving 'aid' to Vietnam since early 1958. Published American archival sources now reveal that the actual Malaysian contributions to the war effort in Vietnam included the following: "over 5,000 Vietnamese officers trained in Malaysia; training of 150 U.S. soldiers in handling Tracker Dogs; a rather impressive list of military equipment and weapons given to Viet-Nam after the end of the Malaysian insurgency (for example, 641 armored personnel carriers, 56,000 shotguns); and a creditable amount of civil assistance (transportation equipment, cholera vaccine, and flood relief)". It is undeniable that the Government's policy of supporting the South Vietnamese regime with arms, equipment and training was regarded by some quarters, especially the Opposition parties, as a form of interfering in the internal affairs of that country and the Tunku's valiant efforts to defend it were not convincing enough, from a purely foreign policy standpoint.”
- ↑ The Cuban Military Under Castro, 1989. Page 76
- ↑ Cuba in the World, 1979. Page 66
- ↑ Cesky a slovensky svet။ Svet.czsk.net။ 24 February 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Bilaterální vztahy České republiky a Vietnamské socialistické republiky | Mezinárodní vztahy | e-Polis – Internetový politologický časopis။ E-polis.cz။ 24 February 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Foreign Affairs in the 1960s and 1970s။ Library of Congress (1992)။ “Throughout the 1960s and 1970s, Bulgaria gave official military support to many national liberation causes, most notably in the Democratic Republic of Vietnam, (North Vietnam)…”
- ↑ Project MUSE - Sailing in the Shadow of the Vietnam War: The GDR Government and the "Vietnam Bonus" of the Early 1970s။
- ↑ Le Gro, p. 28.
- ↑ Vietnam War : US Troop Strength။ Historycentral.com။ 17 October 2009 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Facts about the Vietnam Veterans Memorial Collection။ nps.gov။ (citing The first American ground combat troops landed in South Vietnam during March 1965, specifically the U.S. Third Marine Regiment, Third Marine Division, deployed to Vietnam from Okinawa to defend the Da Nang, Vietnam, airfield. During the height of U.S. military involvement, 31 December 1968, the breakdown of allied forces were as follows: 536,100 U.S. military personnel, with 30,610 U.S. military having been killed to date; 65,000 Free World Forces personnel; 820,000 South Vietnam Armed Forces (SVNAF) with 88,343 having been killed to date. At the war's end, there were approximately 2,200 U.S. missing in action (MIA) and prisoners of war (POW). Source: Harry G. Summers Jr. Vietnam War Almanac, Facts on File Publishing, 1985.)
- ↑ The A to Z of the Vietnam War။ The Scarecrow Press။ 2005။
- ↑ Vietnam War After Action Reports, BACM Research, 2009, page 430
- ↑ "China admits 320,000 troops fought in Vietnam"၊ 16 May 1989။ 24 December 2013 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ။
- ↑ Roy၊ Denny (1998)။ China's Foreign Relations။ Rowman & Littlefield။ p. 27။ ISBN 978-0847690138။
- ↑ ၁၇.၀ ၁၇.၁ China and Vietnam။
- ↑ ၁၈.၀ ၁၈.၁ ၁၈.၂ ၁၈.၃ Lewy 1978, pp. 450–3.
- ↑ Thayer 1985, chap. 12.
- ↑ Rummel၊ R.J (1997)၊ "Table 6.1A. Vietnam Democide : Estimates, Sources, and Calculations," (GIF)၊ Freedom, Democracy, Peace; Power, Democide, and War, University of Hawaii System
|work=ရှိ ပြင်ပလင့်ခ် (အကူအညီ) - ↑ ၂၁.၀ ၂၁.၁ Tucker, Spencer E. The Encyclopedia of the Vietnam War: A Political, Social, and Military History ABC-CLIO. ISBN 1-85109-961-1
- ↑ Vietnam Veterans Memorial Fund - News။ 10 April 2016 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 28 March 2016 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Australian casualties in the Vietnam War, 1962–72 | Australian War Memorial။ Awm.gov.au။ 16 May 2013 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 29 June 2013 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Overview of the war in Vietnam | VietnamWar.govt.nz, New Zealand and the Vietnam War။ Vietnamwar.govt.nz (16 July 1965)။ 26 July 2013 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 29 June 2013 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ The Encyclopedia of the Vietnam War: A Political, Social, and Military History By Spencer C. Tucker "https://books.google.com/?id=qh5lffww-KsC"
- ↑ Chapter III: The Philippines။ History.army.mil။ 2 August 2016 ကို ဒင်ႏထွူလဲဉ်း မူရင်းမော်ကွန်း။ 24 February 2014 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Asian Allies in Vietnam။ Embassy of South Vietnam (March 1970)။ 18 October 2015 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Soames, John. A History of the World, Routledge, 2005.
- ↑ Dunnigan, James & Nofi, Albert: Dirty Little Secrets of the Vietnam War: Military Information You're Not Supposed to Know. St. Martin's Press, 2000, p. 284. ISBN 0-312-25282-X.
- ↑ North Korea fought in Vietnam War။ BBC News (31 March 2000)။ 18 October 2015 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူလဲဉ်း။
- ↑ Shenon၊ Philip။ "20 Years After Victory, Vietnamese Communists Ponder How to Celebrate"၊ 23 April 1995။ 24 February 2011 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ။ The Vietnamese government officially claimed a rough estimate of 2 million civilian deaths, but it did not divide these deaths between those of North and South Vietnam.
- ↑ "fifty years of violent war deaths: data analysis from the world health survey program: BMJ"၊ 23 April 2008။ 5 January 2013 ကို ထွားစဲစ်ချာထွူ။ From 1955 to 2002, data from the surveys indicated an estimated 5.4 million violent war deaths … 3.8 million in Vietnam
