ဝေင်ꩻတွူးကောင်ꩻ
ဝေင်ꩻတွူးကောင်ꩻ (မန်း: တကောင်းမြို့) (အဲင်းကလေတ်: Tagaung) (ဖြဝ်ꩻ: တႃႈၵွင်) နဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ မျန်မာခမ်းထီအခဝ်ထာႏဝ မန်ႏတလေꩻတွိုင်ꩻဒေႏသတန် ပိဉ်အူးလွီင်ခရဲင်ႏ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏတပေက်စိဉ်းကို ကပါဒါႏ ဝေင်ꩻနယ်ႏဖြယ်အရန်း ကအဝ်ႏဒါႏ ဧရာႏဝတီႏခြောင်ဖင်ႏကွဉ်ႏ ဝေင်ꩻစခါ ဝေင်ꩻတဝေင်ꩻဒျာႏသွူ။ တွူးကောင်ꩻနဝ်ꩻ မျန်မာခမ်းထီ မိဉ်ꩻတန်ထင်ႏသျာꩻဝေင်ꩻယဝေင်ꩻစခါဖုံႏအကို အဝ်ႏပါသော့ꩻတဲင် ဝေင်ꩻစခါတွူးကောင်ꩻ နုဲင်းနဝ်ꩻလဲ့အဝ်ႏဟဲ့ꩻနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းနဝ်ꩻ ခရိစ်နေင်ႏ ၂၀၁၄ ဗာႏ စာႏရင်ꩻအလꩻ ဝေင်ꩻကိုနဝ်ꩻ လိုꩻဖြာꩻအဝ်ႏ(၈,၁၃၅)ဖြာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ဝေင်ꩻတွူးကောင်ꩻကို ယိုခါနဝ်ꩻ မန်းလိုꩻမျိုꩻ အဝ်ႏအုံသော့ꩻအာနဝ်ꩻသွူ။ အဝ်ႏဝေင်ꩻမန်ႏတလေꩻ ထင်ႏခိုႏလွေꩻ ဧရာႏဝတီႏခြောင်တဲင် ဗွော့ꩻညာꩻအဝ်ႏ (၁၂၇)မဲင်ႏရပ်၊ အဝ်ႏဒျာႏခြောင်ဖင်ႏကွဉ်ႏ ထာꩻတွောင်းကိုနဝ်ꩻသွူ။
| ဝေင်ꩻတွူးကောင်ꩻ | |
|---|---|
| ဝေင်ꩻ | |
 | |
  ဝေင်ꩻတွူးကောင်ꩻ | |
| ကိုဩဒိနိတ်: 23°30′N 96°2′E / 23.500°N 96.033°Eကိုဩဒိနိတ်: 23°30′N 96°2′E / 23.500°N 96.033°E | |
| ခမ်းထီ |  မျန်မာခမ်းထီ |
| တွိုင်ꩻဒေႏသတန် |  မန်ႏတလေꩻတွိုင်ꩻဒေႏသတန် |
| ခရဲင်ႏ | ပိဉ်အူးလွီင်ခရဲင်ႏ |
| ဝေင်ꩻနယ်ႏ | ဝေင်ꩻနယ်ႏတပေက်စိဉ်း |
| လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း (၂၀၁၄)[၁] | |
| • ဝေင်ꩻကို | ၈,၁၃၅ |
| • ဒုံဆောင်ႏ | ၂၇,၇၃၅ |
| • လိုမျိုꩻ | မန်း |
| • ကိုꩻကွဲႏ | ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ |
| အခိန်ႏအွိုင်ꩻ | မျန်မာအခိန်ႏအွိုင်ႏ MST (UTC+6.30) |
တွူးကောင်ꩻနဝ်ꩻ ကွုန်ꩻဟွိုင်ꩻသာႏယာႏထင်ႏထိုတွော့ꩻ အမိဉ်ꩻတန်မိဉ်ꩻကျောႏအီ တမွေးတဝ်း မိဉ်ꩻတန်တင်ႏသျာꩻအီဒျာႏ ဝေင်ꩻတန်စခါ သမဲင်ꩻရေꩻရာႏဖုံႏဒျာႏသွူ။ ဝေင်ꩻအွတ်ꩻရွီႏစခခါဖုံႏတောမ်ႏ စေႏတီႏဖရာꩻဖုံႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏထီႏလꩻနွောင်ꩻဒွိုန်းက ဗꩻတွိုႏယိုခါသွူ။ တွူးကောင်ꩻ အခဝ်ကွဉ်ႏနဝ်တောမ်ႏ အခဝ်တွို့ꩻဖုံႏကိုနဝ်ꩻ ဖရာꩻရွှေစည်းခုံ၊ ဖရာꩻရွှေစေတီ၊ ဖရာꩻဗောင်းတော် စတဲင်ဖရာꩻစေႏတီႏဖုံႏ အဝ်ႏသွူ။ ခမ်းတွူးကောင်ꩻယို ခမ်းသင်းကွဲ(သင်းကွဲပြည်) လဲ့အဝ်ႏဟဲ့ꩻ။ ကတယ်ႏထောင်ႏစစ တွူးကောင်ꩻခိန်ႏကျာꩻ မျန်မာခမ်းထီအခဝ်ခိုႏကိုနဝ်ꩻ ပျူလိုꩻမျိုꩻ၊ အခဝ်တွို့ꩻကိုနဝ်ꩻ ကမ်းယံလိုꩻမျိုꩻ၊ အခဝ်ထင်ꩻနဝ်ꩻ သက်လိုꩻမျိုꩻ၊ ဧရာႏဝတီႏ၊ ခြုံꩻ၊ သိစ်တောင်း ခြောင်ရွေꩻထျꩻနဝ်ꩻ မဲင်ꩻလိုꩻမျိုꩻဖုံႏ အဝ်ႏအုံအကျောင်ꩻ သမဲင်ꩻဆရာႏသီး အဝ်ႏယူႏထင်ႏနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻခါ ဝေင်ꩻပီနဝ်ꩻ လွိုးထွာ ပင်ႏလယ်ႏသင်ဖော်ꩻတွူးဝေင်ꩻ အကျောင်ꩻ အဝ်ႏမတ်ယူႏလွ့ဝင်ꩻသွူ။
သမဲင်ꩻခြောင်ꩻ
မွဉ်းဖျင်တွူးကောင်ꩻယို သာႏကီႏဝင်ႏခွန်ခွိုꩻ ခွန်အဘိရာႏဇာႏ တယ်ႏထောင်ႏအွဉ်ခါꩻရီးဒျာႏတဲင် တွိုႏ ခွန်(၃၃)ဆက် ခွန်ဟော်ခံꩻဘိန္နကစိုးနဝ်ꩻ ပထမတွူးကောင်ꩻ ကုဲင်ပြုဲင်ထိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ ကတယ်ႏထောင်ႏယင်းဒါႏ ဒုတိယတွူးကောင်ꩻနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ ခွန်ဓဇရာႏဇာႏသွူ။ ခွန်ဓဇရာႏဇာႏနဝ်ꩻ နေးထူႏတောမ်ႏ ခွန်ဘိန္နက နန်ꩻမူႏနာကဆိန်တဲင် အဝ်ႏစိုꩻစံႏသွုပ်အိုပ်လွေꩻဖေႏနဝ်ꩻသွူ။ တယ်ႏခွန်ယိုစိုး သွုပ်ခံႏစိုႏစံႏ ဗꩻတွိုႏ ခွန်ဟော်ခံꩻ (၁၇)ဆက်အကျောင်ꩻ ရိုꩻခါꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ကောပ်နဝ်ꩻမꩻ တွူးကောင်ꩻယို ခွန်အဖြာꩻပေါင်ꩻ(၅၀) အိုပ်စိုꩻလွေꩻဗာႏဖိုနဝ်ꩻသွူ။[၂]
အမိဉ်ꩻရွီးခိုႏ
မွဉ်းဖျင်ခမ်းတွူးကောင်ꩻယို အမိဉ်ꩻနဝ်ꩻ-
- ဖရာꩻကကုသန်စိုးနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဖန် သံသယပူရ၊
- ဖရာꩻကောနဂုံစိုးနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဖန် ရဌပူရ၊
- ဖရာꩻကဿပစိုးနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဖန် သင်းတွဲ၊
- ဖရာꩻဂေါတမစိုးနဝ်ꩻ ဟဲ့ꩻဖန် တွူးကောင်ꩻ အကျောင်ꩻ မှန်နန်းရာဇဝင်တော်ကြီး ကိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏပါသော့ꩻနုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။
တွူးကောင်ꩻယို ခယ်ႏငဝ်းအနေႏ အဝ်ႏဟဲ့ꩻ တုဲင်ကွန် အဓိပ္ပာယ်ႏနဝ်ꩻတဲ့ တသေထွꩻတဝ်းဒွိုန်းသွူ။ ထွူတကာႏတဝ်း မြန်မာစွယ်စုံကျမ်း (တွဲ-၄၊ စာ-၁၉၈)ကိုနဝ်ꩻ တွူးကောင်ꩻယို ဖြဝ်ꩻဘာႏသာႏအနေႏ တ- တွူး(ကူးတို့ဆိပ်)၊ ကောင်း- အဗူႏအပြုံႏ တဲင် အဓိပ္ပာယ်ႏလꩻ တခြိုꩻကွန်ႏဖုံႏ အဝ်ႏဗူႏအဝ်ႏပြုံႏဒါႏ တွူး(ကူးတို့ဆိပ်) နဝ်ꩻသွူ။[၃]
တကောင်း = ကွီကေပ်ꩻ အခွဉ်ႏတောႏ ဌာႏနခင်ႏလမ်း[၄]
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ။ အတွဲ-၂။ နေပြည်တော်: လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အား ဝန်ကြီးဌာန။ မေ ၂၀၁၅။ pp. ၅၈။
- ↑ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၄)
- ↑ (ကသာကံဆက်၊ စာ-၈၉) မှန်နန်း(ပ-တွဲ)စာ-၂၉၈
- ↑ ဒေါက်တာသန်းထွန်း ရေး မြန်မာသမိုင်းနိဒါန်း