ဝေင်ꩻပိဉ်အူးလွီင်
ဝေင်ꩻပိဉ်အူးလွီင် (မန်း: ပြင်ဦးလွင်မြို့) (အဲင်းကလေတ်: Pyin Oo Lwin) ဝေင်ꩻယိုနဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ မျန်မာခမ်းထီအခဝ်ထာႏဝ မန်ႏတလေꩻတွိုင်ꩻဒေႏသတန် ပိဉ်အူးလွီင်ခရဲင်ႏ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏပိဉ်အူးလွီင်ကို ကအဝ်ႏပါဒါႏ အရေꩻတန်ကာꩻတဖူꩻဖုံႏ ကအဝ်ႏဒါႏ ဝေင်ꩻတဝေင်ꩻဒျာႏသွူ။ ဖဲ့ꩻထင်ꩻတောမ်ႏဖဲ့ꩻကွဉ်ႏထင်ꩻနဝ်ꩻ ဖြဝ်ꩻခမ်းနယ်ႏ ဝေင်ꩻနယ်ႏနောင်ချို၊ ဖဲ့ꩻနဝ်နဝ်ꩻ ဝေင်ꩻနယ်ႏကျောက်သယ်၊ ဖဲ့ꩻတွို့ꩻနဝ်ꩻ ဝေင်ꩻနယ်ႏပတေင်စီး၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏမတ်တယာ၊ ဝေင်ꩻနယ်ႏကျောက်သယ်၊ ဖဲ့ꩻကွဉ်ႏနဝ်ꩻ ဖြဝ်ꩻခမ်းနယ်ႏ စတဲင်ဖုံႏ အဝ်ႏခူခါꩻနဝ်ꩻသွူ။ ပိဉ်အူးလွီင် ဟံႏနယ်ႏအဲဉ်ႏလုဲင်းဧရိယာႏနဝ်ꩻ အဝ်ႏစတုရန်းမဲင်ႏ (၁၇)မဲင်ႏနဝ်ꩻသွူ။ လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်းနဝ်ꩻ ခရိစ်နေင်ႏ ၁၉၆၂ ဗာႏအလꩻ အဝ်ႏ ၂၈၈၃ ဖြာꩻ၊ ၂၀၁၄ ဗာႏ စာႏရင်ꩻအလꩻ အဝ်ႏ(၂၅၅,၅၀၈)ဖြာꩻနဝ်ꩻသွူ။ ပိဉ်အူးလွီင်ကိုနဝ်ꩻ မန်း၊ ဓနုꩻ၊ ဖြဝ်ꩻ၊ ခယ်ႏ၊ ကလာꩻ၊ စတဲင် တောမ်ႏလိုꩻမျိုꩻအလင်ဖုံႏ အဝ်ႏအုံသော့ꩻနဝ်ꩻသွူ။
ဝေင်ꩻပိဉ်အူးလွီင် ဝေင်ꩻမေ | |
---|---|
ဝေင်ꩻ | |
ကိုဩဒိနိတ်: 22°2′4.38″N 96°27′31.49″E / 22.0345500°N 96.4587472°E | |
ခမ်းထီ | မျန်မာခမ်းထီ |
တွိုင်ꩻဒေႏသတန် | မန်ႏတလေꩻတွိုင်ꩻဒေႏသတန် |
ခရဲင်ႏ | ပိဉ်အူးလွီင်ခရဲင်ႏ |
ဝေင်ꩻနယ်ႏ | ဝေင်ꩻနယ်ႏပိဉ်အူးလွီင် |
ထိုထဲင်းပင်ႏလယ်ႏ ထီခိုႏဆꩻကီ | ၁,၀၈၁ မီတာ (၃၅၄၇ ပေ) |
လိုꩻဖြာꩻခြွဉ်း (၂၀၁၄) | ၂၅၅,၅၀၈ [၁] |
• ကိုꩻကွဲႏ | ဗုဒ္ဓဘာႏသာႏ |
အခိန်ႏအွိုင်ꩻ | မျန်မာအခိန်ႏအွိုင်ႏ MST (UTC+6.30) |
ဝေင်ꩻပိဉ်အူးလွီင်နဝ်ꩻ အမိဉ်ꩻအဝ်ႏတွင်ႏခါꩻ (၅)မျိုꩻနဝ်ꩻသွူ။ နဝ်ꩻဖုံႏနဝ်ꩻ ထွာဒျာႏ မေမျို့၊ ပိဉ်အူးလွီင်၊ တောင်လှေကားမြို့တော်၊ ကဝ်ႏဝေင်ꩻ၊ ချယ်ရီဝေင်ꩻ နုဲင်းနဝ်ꩻဖုံႏဒျာႏသွူ။ ဝေင်ꩻပိဉ်အူးလွီင်နဝ်ꩻ အဝ်ႏဒျာႏ လတ္တီစျုထင်ꩻ ၂၂° ၂' ၄.၃၈" တောမ်ႏ လောင်စီစျုကွဉ်ႏ ၉၆° ၂၇' ၃၁.၄၉" အခါႏဒျာႏသွူ။ အဝ်ႏဒျာႏထိုထဲင်းပင်ႏလယ်ႏထီခိုႏဆꩻကီ ပေ(၃၅၁၀)ကိုနဝ်ꩻသွူ။ ဝေင်ꩻနဝ်ꩻ ကောင်ရွေꩻပေႏဖုံႏ အဝ်ႏခူခါꩻဒျာႏတဲင် ခွꩻငိမ်ꩻဒါႏဝေင်ꩻတဝေင်ꩻဒျာႏသွူ။ တောမ်ႏအန်ဒမန်(ဗဉ်းကလား)ပင်ႏလယ်ႏအော်ႏနဝ်ꩻ ဗော့ꩻညာꩻအဝ်ႏ မဲင်ႏ(၃၀၀)၊ တောမ်ႏမုတ္တမကွေ့နဝ်ꩻ ဗွော့ꩻညာꩻအဝ်ႏ မဲင်ႏ(၄၀၀)ရပ်သွူ။ တောမ်ႏမန်ႏတလေꩻနဝ်ꩻ ကာꩻတဖူꩻအနေႏ ဗွော့ꩻညာꩻအဝ်ႏ (၄၃)မဲင်ႏတဲင် အခိန်ႏလို့ဒျာႏ (၂)နားရီးရပ် အဝ်ႏဒျာႏ မန်ႏတလေꩻ-လားသျိုး-ခယ်ႏခမ်းကူ ကာꩻ၊ရထာꩻတဖူꩻတန်လောင်းနဝ်ꩻသွူ။
သမဲင်ꩻ
မွဉ်းဖျင်ဝေင်ꩻမိဉ်ꩻနဝ်ꩻ ခရိစ်နေင်ႏ ၁၈၈၆ ဗာႏ ထူႏဂုဏ်ႏလွေꩻ ဗဉ်းကလားခြေလျင်တပ် ပိုလ်ႏကယ်ႏတန်"မေ"တဲင် ဝေင်ꩻမိဉ်ꩻလဲ့ အဲင်းကလေတ်ဗိတိသျသီး ဖန်ခါꩻဖေႏ "ဝေင်ꩻမေ"(မေမြို့)နဝ်ꩻသွူ။ "ပဉ်ဦးလွင်" ကဟဲ့ꩻဒါႏအမိဉ်ꩻယိုနဝ်ꩻ ဂျပန်စိုး ဒေါက်တာဘမော် အစိုႏရ ပြောင်ꩻလုဲင်ႏခါꩻဒျာႏနဝ်ꩻသွူ။ ကွဲႏတွော့ꩻစဲ့ꩻပွယ်ꩻထွူနဝ်ꩻ အဲင်းကလေတ်သီး သမ်းအိုပ်ချုတ်ချာယင်းတဲင် ဝေင်ꩻမိဉ်ꩻလဲ့ ဖန်ဟဲ့ꩻချာယင်း "ဝေင်ꩻမေ" နဝ်ꩻသွူ။ တွိုႏစဲ့ꩻမန်းအစိုႏရစိုးနဝ်ꩻ ဖန်ပြောင်ꩻချာယင်း "ပဉ်ဦးလွင်" နုဲင်းနဝ်ꩻသွူ။ ဝေင်ꩻနဝ်ꩻအဝ်ႏပါသော့ꩻဒျာႏ မန်ႏတလေꩻတွိုင်ꩻကိုလဲ့ အဝ်ႏဗော့ꩻဒျာႏ ဖြဝ်ꩻကောင်ရွေꩻ အဝ်ႏဒျာႏ ကောင်ရွေꩻပေႏလောင်းတဲင် တောမ်ႏအမိဉ်ꩻတဲ့လွောက်ꩻ ရာႏသီႏဥတုလဲ့ ခွꩻသာႏယာႏငါႏတဲင် ခမ်းသဲင်ခိန်ႏခါႏ လဲ့ထာꩻလျားရိုꩻနဝ်ꩻတဲင် လိုꩻလွေꩻတဖူꩻသား လွဉ်လယ်ႏအာတဲင် ထွာဒျာႏ ခင်ႏလမ်းဖြေႏအီအရွိုး အမိဉ်ꩻတန်တင်ႏသျာႏနေနေသွူ။
မိဉ်ꩻတန်ထင်ႏသျာꩻဒါႏခင်ႏလမ်းဖုံႏ
မွဉ်းဖျင်- ကန်တော်ကြီး စွိုးခွိုꩻ ရုက္ခဗေဒ ဥယျာဉ်ႏ
- စွိုးခွိုꩻအထိန်ꩻအမုဲင်ဥယျာဉ်ႏ (ပဉ်ဦးလွင်)
- ထီထဲ့ဓာတ်တော်ချိုင့်
- ထမ်းပိတ်ချင်းမြောင် (ထမ်းနန္ဒာမူ)
- ထီထဲ့ဘီအီးဖော (ထီထဲ့ပွဲကောက်)
- မဟာအံ့ထူးကံသာ ဆုꩻတောင်ꩻဗွေဖရာꩻတန်
- ဖရာꩻခြင်ႏထဲင်(နီႏဖရာꩻ)
- ခမ်းရင်ꩻသားဒုံ
- ရတနာပုံ အနယ်ꩻပညာႏ ဝေင်ꩻတသာ (သုဲက်ဗာသီးတီး)
- ဗဟိုႏဝွန်ႏထမ်ꩻတက္ကသိုလ်ႏ (မန်းခမ်းအခဝ်ခိုႏ)
- စဲ့ꩻတက္ကသိုလ်ႏ
- စဲ့ꩻတပ်မတောႏ အနယ်ꩻပညာႏတက္ကသိုလ်ႏ
- အဲင်းကလေတ် ခံႏခွန်ဟော်ခံꩻလမ်း
- ပဉ်ဦးလွင် ဝါးဖေꩻလွစ်တခြာ
- ခယ်ႏကျောင်ꩻ
- ဟိုလိပ်၊ စောက်ꩻဖါးကောင်
- ဒီဇေင်ႏဘာႏဥယျာဉ်ႏခြံ
- ထီထဲ့ရေပြန်တောင်
- ရွှေပြင်ဦးလွင်တဗဲစ်ခြံ
- ထီထဲ့ဘန့်ဘွေးကျင်း
- ထီထဲ့သွုံရန်း
လဉ့်အထန်ႏ
မွဉ်းဖျင်- မြန်မာ့ကုန်းမြင့်ပေါ်မှ ပန်းမြို့တော် Archived 4 August 2009 at the Wayback Machine.
အာႏကွိုꩻ
မွဉ်းဖျင်- ↑ The 2014 Myanmar Population and Housing Census Mandalay Region, Pyin Oo Lwin District Pyin Oo Lwin Township Report (PDF)၊ Department of Population; Ministry of Labour, Immigration and Population၊ October 2017၊ p. ၅၉၊ April 23, 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး